Ekmeleddin İhsanoğlu
Görev süresi 31 Aralık 2004 – 31 Ocak 2014
Yerine geldiği	Abdulvahid Belkeziz
Yerine gelen	İyad Medeni
Kişi bilgileri
Doğum	Ekmellettin Muhammet İhsan 26 Aralık 1943 (1943-12-26) (70 yaşında) Kahire, Mısır Krallığı
Milliyeti	Türk
Partisi	Bağımsız
Eşi	Füsun İhsanoğlu
Çocukları	Osman Tuğrul (1977) Emin Aziz (1979) Mehmet Orhan (1985)
Bitirdiği okul	Ayn Şems Üniversitesi El-Ezher Üniversitesi Ankara Üniversitesi Exeter Üniversitesi İstanbul Üniversitesi
Mesleği	Bilim adamı, diplomat
Dini	İslam

Ekmeleddin Mehmet İhsanoğlu (d. 26 Aralık 1943, Kahire), Türk bilim tarihi profesörü, akademisyen, diplomat ve yazardır.

Türk kültürü, İslam Dünyası ve Batı Dünyası ilişkileri ve Türk-Arap ilişkileri hakkında değişik dillerde çok sayıda eseri vardır. Bilim ve eğitim tarihine katkı ve hizmetlerinden dolayı birçok ödülün yanı sıra Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibidir.

2004 ve 2014 yılları arasında Birleşmiş Milletler`den sonra ikinci büyük uluslararası örgüt olan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın genel sekreterliğini sürdürmüştür.

16 Haziran 2014`te Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi arasındaki, 2014 cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday belirleme görüşmeleri çerçevesinde CHP ve MHP tarafından "çatı aday" olarak gösterilmiştir.^[3] Daha sonra da bu partiler tarafından ve bazı meclis dışında kalan partiler tarafından resmen cumhurbaşkanlığına ortak (çatı) aday gösterilmiştir.

İngilizce ve Arapçanın yanı sıra orta düzeyde Fransızca ve Farsça bilmektedir.^[2] Bazı kaynaklarda ise bu dört dili akıcı olarak konuştuğu belirtilmiştir.^[4]

Yaşam öyküsü

26 Aralık 1943`te Kahire`de doğdu. Babası Yozgatlı müderris İhsan Efendi, annesi Rodoslu bir Türk ailenin kızı olan Seniye Hanım`dır.^[5][6] İhsan Efendi, eğitim için 1924’te geldiği Mısır’a yerleşmiş ve 1951’de Ayn Şems Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Türk Dili ve Edebiyatı Kürsüsü’nü kurmuştu.

Ekmeleddin İhsanoğlu, Mısır`da Hıdiviye Lisesi`nden mezun olduktan sonra Ayn Şems Üniversitesi Fen Fakültesi`nde yükseköğrenim gördü. Öğrenciliği sırasında Kahire Milli Kütüphanesi`nde Türkçe yazma ve basma kitapların kataloglamasında çalıştı.^[5] 1966’da Fen Fakültesi’nden mezun oldu ve El-Ezher Üniversitesi`nde akademik hayata başladı. Yüksek lisansı sırasında El Ezher Üniversitesi`nde asistanlık ve Ayn Şems Üniversitesi Edebiyat Fakültesi`nde Türk Dili ve Edebiyatı okutmanlığı yaptı. Bilim tarihi çalışmalarının yanı sıra Hamid, Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Yahya Kemal, Necip Fazıl, Nazım Hikmet gibi şairlerin eserlerini Arapça’ya çevirerek Türk kültürünü Araplar’a tanıtmaya çalıştı;^[5] Türk yazarlarından hikayeler içeren bir antoloji hazırladı (1970).

1970 yılında Türkiye`ye geldi ve Ankara Üniversitesi`nde göreve başladı. 1972`de eczacı Füsun Bilgiç ile evlendi, üç çocuk sahibi oldu. 1974`te Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi`nde doktorasını tamamladıktan sonra, İngiltere`de Exeter Üniversitesi`nde doktora-sonrası çalışmalar yaptı.

1980 yılında İslam İşbirliği Örgütü`nün tavsiyesi ile İstanbul’da kurulan İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)’nin başkanlığına getirildi. Bu görevi 25 yıl sürdürdü. IRCIA bünyesinde Türk ve İslam kültürü konusunda büyük bir ihtisas kütüphanesi ve arşivi kurulmasına öncülük etti.^[5]

1984`te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ne girerek profesör oldu. Bu üniversitede Bilim Tarihi Anabilim Dalı’nı kurdu. Üniversite ve IRCICA’daki görevlerinin yanı sıra Türk Bilim Tarihi Kurumu`nun başkanlığı ve İstanbul Üniversitesi Bilim Tarihi Müze ve Dokümantasyon Merkezi müdürlüğü görevlerinde bulundu.

İslam İşbirliği Teşkilatı genel sekreterliği

İhsanoğlu, 14-16 Haziran 2004’te İstanbul’da düzenlenen İslam Konferansı Örgütü (sonradan İslam İşbirliği Teşkilatı adını almıştır) 31. Dışişleri Bakanları Toplantısında, Genel Sekreterlik için Türkiye’nin adayı olarak gösterildi. Malezya ve Bangladeş ile genel sekreterlik için yarışan İhsanoğlu, 5 Haziran 2004′te Genel Sekreterliğine seçildi. Örgütün seçimle gelen ilk genel sekreteri ve ilk Türk genel sekreteri oldu; görevi 1 Ocak 2005’te devraldı.^[7] Görev süresi, 18-20 Haziran 2008 tarihlerinde Kampala’da düzenlenen 35. Dışişleri Bakanları Konseyi’nde 5 yıllık bir süre için uzatıldı.

İhsanoğlu, genel sekreterlik görevini Cidde`de düzenlenen törenle 30 Aralık 2013′te Suudi Arabistanlı İyad Medeni’ye devretti.^[8]

Cumhurbaşkanlığı adaylığı

10 Ağustos 2014, seçimin ikinci oylamaya kalması durumunda ise 24 Ağustos 2014 tarihinde yapılacak cumhurbaşkanı seçiminde Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi Cumhurbaşkanlığı için çatı adayı olarak açıklanmıştır.^[3] Daha sonra da bu partiler tarafından resmen cumhurbaşkanlığına aday gösterilmiştir. Seçim sloganı olarak `Ekmek İçin Ekmeleddin` sloganını seçmiştir. İhsanoğlu`nun adaylığına bu iki partinin yanı sıra Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti ve Bağımsız Türkiye Partisi ortak basın toplantısıyla desteğini açıklamıştır. Ayrıca Büyük Birlik Partisi<sup>[9]</sup>, Liberal Demokrat Parti, TSİP ve DEV-PARTİ Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ekmeleddin İhsanoğlu`nu desteklediklerini açıklamıştır.^[10] Kadın Partisi 21 Temmuz 2014 tarihinde yaptığı ilk parti meclisi toplantısında aldığı kararla^[11] ve Doğru Yol Partisi daha önce desteğini çekmiş olduğu halde^[12] gene 21 Temmuz 2014 tarihinde aldığı kararla Ekmeleddin İhsanoğlu`na destek vereceklerini açıklamışlardır.<sup>[13]</sup> Daha sonra alınan kararlarla HAP ve TURK PARTİ de çatı adaya destek vermişlerdir.<sup>[13]</sup> En son ise 3 Ağustos 2014 tarihinde BAK Parti Ekmeleddin İhsanoğlu`na destek vereceğini açıkladı.^[14] Böylece Ekmeleddin İhsanoğlu`na destek veren parti sayısı 14 olmuştur.

Eserleri

• Yeni Yüzyılda İslam Dünyası, 2013
• İslam Kültürü Çeşitli Konuları ile İslam’da Kültür ve Bilgi Cilt: 5, 2008
• Osmanlı Tıbbi Bilimler Literatürü Tarihi (4 Cilt), 2008
• Mısır’da Türkler ve Kültürel Mirasları: Mehmed Ali Paşa Günümüze Basılı Türk Kültürü Bibliyografyası ve Bir Değerlendirme, 2006
• Osmanlı Tabii ve Tatbiki Bilimler Literatürü Tarihi, 1 - 2 Cilt, 2006
• Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü, 2004
• Osmanlı Askerlik Literatürü Tarihi, I - II Cilt, 2004
• Osmanlılar ve Bilim, 2003
• Mushrabiyya And Stucco Colored Glass in The Muslim World (Arapça), 2002
• Osmanlı Coğrafya Literatürü Tarihi, 1 - 2, 2000
• Suriye’de Modern Osmanlı Sağlık Müesseseleri, Hastahaneler ve Şam Tıp Fakültesi, 1999
• Osmanlı Matematik Literatürü Tarihi, 1-2, 1999
• The West And Islam (Towards a Dialogue), 1999
• Büyük Cihaddan Frenk Fodulluğuna, 1996
• Istanbul: A Glimpse into the Past, 1987

Ödülleri

UNESCO ve Harvard Üniversitesi`ndeki görevlerinin yanı sıra millî ve uluslararası birçok bilim kurumunun üyesi olan İhsanoğlu, bilim ve eğitim tarihine katkı ve hizmetlerinden dolayı birçok ödül aldı. Türkiye Devlet Üstün Hizmet Madalyası (2000), Ürdün Birinci Derece İstiklal Madalyası, İKÖ Şeref ve Liyakat Sertifikası ile Mısır Cumhuriyeti Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi.

2008’de Uluslararası Bilim Tarihi Akademisi tarafından Koyre Madalyasına layık bulundu^[15]. 2009 yılında Mısır Cumhuriyeti Sanat ve Kültür Nişanını, Malezya`da en üst sivil unvan olan Tansri unvanını<sup>[16]</sup> ve 2010 yılında "İslamofobiye karşı verdiği mücadele ve Keşmir konusundaki çabaları" nedeniyle Pakistan`da en yüksek unvan olan Hilal-i Pakistan unvanını aldı^[17]. 22 Kasım 2013`de KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu tarafından gerek Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti`nin İİT`deki durumunun yüceltilmesi, gerekse İİT üyeleriyle ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda verdiğini hizmetler nedeniyle kendisine KKTC Devlet Nişanı verildi. İhsanoğlu, şimdiye kadar bu nişana layık görülen ilk ve tek kişidir.^[18]

Adına verilen ödüller

İhsanoğlu Altın Madalyası

Üyesi olduğu ve 2001-2005 arasında başkanlığını yaptığı Uluslararası Bilim Tarihi ve Felsefesi Kurumu (ICHSTM), 2007 yılı sonunda aldığı bir kararla, dört yılda bir bilim tarihi ve felsefesi alanlarında yapılacak doktora tezleri arasında yapılacak değerlendirme sonucu seçilen bir eseri bir “Uluslararası İhsanoğlu Altın Madalyası” adı altında ödüllendirmeye karar vermiştir.^[19]

Madalya, 2009 yılında Budapeşte’de 23. Uluslararası Bilim Tarihi ve Teknoloji Kongresi sonunda Astronomi Tarihi tezi nedeniyle Dr. Jose Bellver Martinez’e;^[20]; 2013 yılında İngiltere’nin Manchester kentinde 24. Uluslararası Bilim Tarihi ve Teknoloji Kongresi sonunda düzenlenen törenle İslam bilimi tarihinde astronomi üzerine yaptığı çalışma nedeniyle Marc Oliveras Busquets’a takdim edildi.^[21]

Milletlerarası Dokuzuncu Hat Yarışması

İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) tarafından 1986`dan bu yana her yıl farklı bir hat üstadının adına düzenlenen Milletlerarası Hat Yarışması`nın dokuzuncusu, hat sanatını canlandırma ve geliştirme yönünde sağladığı kalıcı üstün katkıları nedeniyle Ekmeleddin İhsanoğlu adına düzenlenmiştir.^[22]

Fahri profesörlük ve doktora unvanları

• 1994 Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul, Türkiye
• 1996 Dowling College, Long Island, New York, ABD
• 2000 Azerbaycan Millî İlimler Akademisi, Bakü, Azerbaycan
• 2001 Sofya Üniversitesi, Bulgaristan
• 2001 Saraybosna Üniversitesi, Bosna-Hersek
• 2004 Tataristan Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü, Tataristan Cumhuriyeti
• 2006 Padua Üniversitesi, İtalya
• 2006 Moskova Devlet Diplomasi Enstitüsü (MGIMO)
• 2007 Uluslararası İslam Üniversitesi, İslamabad, Pakistan
• 2007 Exeter Üniversitesi, İngiltere
• 2008 Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
• 2008 Uganda İslam Üniversitesi, Mbale, Uganda
• 2008 Uşak Üniversitesi, Uşak, Türkiye
• 2009 Teknoloji İslam Üniversitesi, Dakka, Bangladeş
• 2010 Başkurt Devlet Pedagoji Üniversitesi, Başkurdistan, Rusya (Fahri profesörlük)
• 2010 Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi, Selangor, Malezya
• 2011 Bişkek Beşeri Bilimler Üniversitesi, Kırgızistan
• 2011 Bozok Üniversitesi, Yozgat
• 2012 İstanbul Üniversitesi, İstanbul
• 2013 Ayn Şems Üniversitesi, Kahire, Mısır
• 2013 EastWest Enstitüsü, Washington DC, ABD
• 2014 Lefke Avrupa Üniversitesi, Lefke, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

.

• Resmî site
• Facebook`ta Ekmeleddin İhsanoğlu
• Twitter`da Ekmeleddin İhsanoğlu
• YouTube`da Ekmeleddin İhsanoğlu kanalı

Kaynakça

Diplomatik görevi
Önce gelen Abdulvahed Belkeziz	İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri 2004–2014	Sonra gelen İyad bin Emin Madani

g t d İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterleri Tunku Abdül Rahman (1971-1973) Hasan El-Tuhami (1974-1975) Amadou Karim Gaye (1975-1979) Habib Chatty (1979-1984) Syed Sharifuddin Pirzada (1985-1988) Hamid Algabid (1989-1996) Azeddine Laraki (1997-2000) Abdulvahed Belkeziz (2001-2004) Ekmeleddin İhsanoğlu (2004-2014) İyad bin Emin Madani (2014- )