Cumhuriyet Bayramı Türkiye Büyük Millet Meclisi`nin 29 Ekim 1923`te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye`de ve Kuzey Kıbrıs`ta kutlanan bir millî bayramdır.
Türkiye Cumhuriyeti `nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, cumhuriyetin onuncu yılı kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim 1933 tarihinde verdiği 10. Yıl Nutku`nda, bu günü en büyük bayram olarak nitelendirmiştir.
Büyük Millet Meclisi, 11 Ağustos`ta ilk toplantısını yapmıştır ve 13 Ekim`de Ankara, başkent ilan edilmiştir. Bu dönemde Atatürk, egemenliğin ulusa dayandığı bir sistem olan cumhuriyet yönetiminin ilanı için hazırlıklar yapmaya başlamıştı. Atatürk 28 Ekim akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya`da yemeğe çağırmış ve "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz," demiştir.
29 Ekim günü Atatürk, milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan "Cumhuriyet" önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne vermiştir. Meclis önergeyi kabul etmiştir ve böylece Türkiye Devleti`nin yeni yönetimi biçimi Cumhuriyet, yeni ismi "Türkiye Cumhuriyeti Devleti" olarak belirlenmiştir. Atatürk, kurulan Türkiye Cumhuriyeti`nin ilk cumhurbaşkanı olmuştur. Halk da cumhuriyetin ilanını sevinç ve coşku ile karşılamıştır.
Cumhuriyette, Atatürk`ün de söylediği gibi, egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur. Ulus, kendini yönetme yetkisini, kendilerine temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır. Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır. Seçilen temsilciler, yasaları tasarlar ve yöneticileri ulus adına denetler. Ulus, seçimle yöneticileri seçebilir.
|