Nefertiti
- Kategori: Arkeoloji| 20/1/2008
Nefertiti, Mısır Firavunu IV. Amenhotep in (sonradan Akhenaton) eşi, Firavun Tutankhamun un kayınvalidesidir. Adı "güzelik geliyor" anlamındadır. Nefertiti yasadığı dönemin en güçlü kadınlarından biriydi. Özellklede Mısır da. Çünkü Nefertiti kocası Akhenathon yani firavunla aynı düzeyde bulunuyordu. Hatta firavunun uygulaması gereken cezaları ya da yapması gereken işleri yapabilme yetkisi vardı. Bu durumdan halk ve din adamları hiç memnun değildi, çünkü bu Mısır da alışkın olunan bir uygulama değildi. Tahtta çok uzun süre kalamadıklarından dolayı bu memnuniyetsizlik uzun sürmedi. Akhenaton saraya yayılan salgın bir hastalıktan öldü. Nefertiti de bir süre tahtta kaldı ve yaşama veda etti.
Sağ tarafta bulunan büst en çok kopyalanmış bulunan eski Mısır eseridir. Ünlü Mısırlı heykeltraş Djhutmose tarafından yapılan bir eserdir. Bu büst onun atölyesinde bulunmuştu.
Ailesi
Firavun Amenhotep IV (Akhenaton) ile evlenme tarihi tam bilinmesede 6 evlatların adı biliniyor. Altı kızları:
- Meritaten: 2. evlilik yılında (M.Ö. 1348 ).
- Meketaten: 3. evlilik yılında (M.Ö.1347 ).
- Ankhesenpaaten, sonra Tutankhamun eşi: 4. evlilik yılında (M.Ö.1346 ).
- Neferneferuaten Tasherit: 6. evlilik yılında (M.Ö.1344 ).
- Neferneferure: 9. evlilik yılında (M.Ö.1341 ).
- Setepenre: 11. evlilik yılında (M.Ö.1339 ).
Göklerin ufkunda belirmen ne kadar güzeldir,
Ey! Hayatın temelinde yaşayan Aton,
Sen doğu göğünün ufkunda doğduğunda,
Tüm memleketi güzelliğinle doldurursun,
Uzaklaşsan da, ışınların dünya üzerindedir,
Ne kadar yüksek olursan ol,
Senin adımlarının izleri gündüzdür,
Sen, ışınlarını dağıttığın zaman,
Mısır ın her iki ülkesi de bayram eder,
Hepsi uyanık ve ayaklarının üzerindedir,
Çünkü Sen, onları uyandırmışsındır,
Onlar tüm organlarını sende yıkarlar,
Ve kollarını kaldırıp, Sen i şafakta selamlar,
Sonra tüm dünyada herkes kendi işini yapar,
Hayvanlar otlardan zevk alırlar,
Ağaçlar ve bitkiler çiçeklenirler,
Kuşlar, kanatları sana doğru ibadet edercesine kalkık,
Bataklıklarda uçarlar,
Sen üzerlerinde oldukça onlar yaşarlar,
Kadında çocuğu Sen yaratırsın,
Ananın karnında çocuğa Sen hayat verirsin,
Sen ana rahminde dahi çocuğu besleyensin,
Ne zaman civciv kabuğu içinde bağırsa,
Sen ona hayat vermek için nefes verirsin,
Ey Tanrım, Senin ne kadar çok eserlerin vardır,
Sen! Ebediyetin hakimi! Senin isteklerin hep iyidir,
Sen yaşamın ta kendisinin ve yaşam Sen de yaşar,
Tanrım Sen yaşamsın ve yaşam ancak sende görülür.
Şiirde geçen ‘Mısır ın her iki ülkesi’ Nil nehrinin doğu ve batı yakaları, yaşam ve ölüm ülkeleridir. Görüldüğü üzere yine günümüz inancında olduğu gibi yaşamda ve fizik kurallarında Tanrı’nın varlığının kanıtları aranmaktadır. Nil nehri, doğu ve batı ülkeleri ve Nil deltasından oluşan tepesi yuvarlak haç biçimi, Aton veya Akhineton haçı adı ile bilinir. Hıristiyanlar, ancak Bizans İmparatoru Jüstinyen döneminde Akhineton Haçı biçimini bırakıp ve düz haç modeline geçmişlerdir. Bu da ilk kez Ayasofya da kullanılmıştır. Ayasofya’nın yapımı 6. Yüzyıla denk gelir.
Akheneton’un inandığı dinde erkekler sünnet oluyorlardı. Domuz eti yemek günahtı. Tapınağa girmeden önce el ve ayaklarla yüz belirli bir ritüele uygun olarak yıkanıyor, yani abdest alınıyordu. Cinsel ilişkiden sonra da günümüzde gusül abdesti dediğimiz biçimde mutlaka baştan aşağı yıkanmak gerekiyordu.
Akheneton’daki bu değişikliğin sebebi neydi? Neden geleneksel inançları reddetmişti? Bunu bazı tarihçiler Asya’dan gelen bir eşe bağlıyorlar: Nefertiti’ye! Şimdi biraz Antik çağın evlilik ve aile ilişkilerine ve Akheneton ailesinin yaşantısına bakmalıyız. Güzelliği ile ün salmış antik Mısır’ın kraliçesi Nefertiti Akheneton’un eşiydi. Ailesi hakkında kesin bulgu olmasa da Mitannilerden gelme Asyalı bir prenses olduğu düşünülüyor. Asıl adı Tadukhepa ydı, fakat o kadar güzeldi ki, eski Mısır dilinde güzel kadın geldi anlamına gelen Nefertiti olarak anılmaya başlandı. Akheneton ve Nefertiti’nin bu evlilikten 6 kızları oldu. Hiç erkek çocukları yoktu. Kızlarının adları:
Meritaten: 2 evlilik yılında (M.Ö. 1348 ).
Meketaten: 3 evlilik yılında (M.Ö.1347 ).
Ankhesenpaaten, sonra Tutankhamun eşi: 4 evlilik yılında (M.Ö.1346 ).
Neferneferuaten Tasherit: 6 evlilik yılında (M.Ö.1344 ).
Neferneferure: 9 evlilik yılında (M.Ö.1341 ).
Setepenre: 11 evlilik yılında (M.Ö.1339 ).
alıntıdır. |
