Atatürk Karikatürleri
Atatürk Anadolu’ya geçtikten sonra birçok yayında yüzlerce karikatürü yayınlanmış. Bu karikatürler şimdiye kadar bilinmiyordu. Atatürk’ü ve yaşadığı dönemi karikatürleriyle inceleyen bir kitap yayınlandı: Asi’den Gazi’ye Karikatürlerde Atatürk… Bu kitaptan alınmış birkaç karikatür karikatürlerin ne kadar müthiş bir tarih belgesi olabileceğinin göstergesi. 19 Mayıs’ta Anadolu’ya geçtiğinde O’nu tanıyan pek azdı.
Karikatürcüler bile onu tanımadığından ezbere çiziyor pek benzetemiyorlardı. O’nu; uzlaşmaz sert ülkeyi İstanbul ve Anadolu olarak ikiye bölmüş bir asker olarak çiziyorlardı.
İlk Temas.
Karikatürcüler Mustafa Kemal’in gücünün farkında değil… İstanbul Hükümeti temsilcileri ile yapılan Bilecik görüşmeleri için yapılmış bu karikatürde Mustafa Kemal Paşa Ahmet İzzet Paşa’nın elini öpecekken tasvir edilmiş. Oysa görüşme sonrası Mustafa Kemal Paşa Ahmet İzzet Paşa ve beraberindekileri Ankara’da “misafir olmaya” ikna ederler; hem de neredeyse bir yıl boyunca. İstanbul’a dönmelerine işbirliği şartıyla izin verilir. Bu karikatürün çizeri ise basın sektörüne karikatürcü olarak girmiş Hürriyet’in kurucusu Sedat Simavi…
Nabzında bir iman vuran kanınla Bilmem ki semadan yüksek alnınla
Bu ziya görmeyen ufka yükseldin Güneşin doğduğu yerdenmi geldin
Özellikle II. İnönü Savaşı kazanıldıktan karikatürlerde Mustafa Kemal Paşa’nın daha fazla desteklendiği görülmeye başlanıyor...
Bir mukabele –”Türkiye’nin efendisi köylüdür.” (Reis Paşa’nın nutkundan)
Köylü – Çifte çubuğa biraz da onlar baksa da efendiliğimizi bilsek...
Mustafa Kemal’i sonuna kadar eleştirmekten vazgeçmeyen karikatürcü Ahmet Rıfkı’nın bir çalışması. Ahmet Rıfkı meşhur “köylü milletin efendisidir” sözünü eleştiriyor…
Bıçağı böyle sizin ensenizde bilerim.
Ondan sonra ulu Hak’tan şanlı zafer dilerim.
Ordumuzun karşısında tam bu hale geldiniz.
Pek yakında topunuzu haritadan silerim.
Büyük Taarruz’un başlayacağı günler… Mustafa Kemal Paşa Yunan Kralı Konstantin’in ensesinde bıçak biliyor…
Kabus (Damat Ferit`in kabusu..)
Meşhur Damat Ferit de karikatürcülerin Mustafa Kemal Paşa ile birlikte çizdiği simalardan…
Cumhuriyet fidanını yaşatalım!
Karagöz – Haydi efendiler haydi ağalar haydi paşalar bu meyvesiz bu hayırsız bu kart kütüğü devirelim ki körpecik fidanımız büyüyüp çiçeğini açsın meyvesini versin!
(Ağaç gövdesinde; “irtica” dallarındaki kuru kafalarda; “taassup” “eski kafa”. Fidanın yapraklarında; “terakki” “teceddüt” “refah” “servet”)
Cumhuriyet’in ilanı sonrası karikatürlerinden… Cumhuriyet sonrası kimlerin ve nelerin tehlikede olduğunun işareti…
“Hakimiyeti Milliye” Gazetesi’nden:
Horoz öttü dava bitti!...
(Kaçan Yunus Nadi “pençe altındaki” Avukat Haydar Rıfat).
Mustafa Kemal Paşa o dönemde Atatürk’ü Koruma Kanunu olmadığından olacak oldukça serbest biçimde resmedilmiş; çöpçü bilardocu hindi horoz vs… Şüphesiz bu karikatürleri görmüş olan Atatürk bunlardan rahatsız olmamış. İşte Mustafa Kemal Paşa’yı horoz olarak gösteren bir karikatür…
NOT: İÇ KAPAKTA ÜÇ BÜYÜK LİDER
Dünya Yakın Çağı Tarihi adlı Çin ders kitabının iç kapağında Sovyetler Birliği’nin kurucusu Vladimir İliç Ulyanov Lenin Hindistan’ın İngilizlere karşı mücadelesinin efsanevi lideri Mahatma Gandi ve dünyanın emparyalist devlerini denize döken Türk devriminin ulu önderi Mustafa Kemal Atatürk birlikte yer aldılar.
| 
