Anakartlar bilgisayar üzerinde en fazla bileşene sahip donanımlar oldukları için beraberinde getirikleri arıza çeşitleri de farklılık gösterebilir ve bu konuda en zengin bilgisayar parçalarıdır. Eğer bir anakartta arıza varsa bunu bulmak bazen saatlerinizi alabilir tabiiki biz size elektronik bileşenleri değiştirme ve onarım konusunda bilgiler vermeyeceğiz bunun için eğitimli ve elektronik bilgisi zirvede olan tecrübeli teknisyen olmak ve ayrıca üretici ile sürekli temas halinde olmak gerekir. Biz anakartlarda yaşanan genel problemleri ve çözümlerini aktarmaya çalışacağız. Amacımız sorunu kısa yoldan çözmek fakat çözüme ulaşılamayan zamanlarda en son çare olarak değişim önereceğiz. Buda size extra maliyet avantajı sağlayacak hem bilgisayarcınıza servis-değişim ücreti ödemeyeceksiniz, hem de yenisini alıp fazladan masrafa girmemiş olacaksınız.
! Anakartınızı değiştirdiğinizde windows unuz açılmayabilir (çökebilir) Çok dikkat edin eğer anakartınızı eskisinden farklı bir modelle ve markayla değiştirdiyseniz işletim sisteminiz açılmayabilir.Aynı marka modeli temin etmeye çalışın eğer bulamazsanız windowsunuzu yeniden yüklemeniz gerekebilir.
Bilgisayarınızın düğmesine basıp açtığınızda, normal şartlarda aşağıdaki işlemler gerçekleşir;
Bigisayara enerji geldiğinde sistemin tüm bileşenlerine enerji verilir ve anakart hemen üzerinde takılı her bir birimi kontrol eder ve küçük bir teste tabi tutar. Biz bu sırada post ekranı denilen (bazen anakart markasını) ekranda işlemci hızını ve ve ram kapasitesini görürüz bu ekranı detaylı incelemek için klavye den pause tuşuna basarak durdurabilirsiniz. Burada post işleminin sonuçlarını görebiliriz bu işlem sonrası bir problem yoksa sistem harddiski okumaya başlar ve boot gerçekleşerek işletim sistemi (Windows) açılır.
Peki normal boot işlemi gerçekleşmezse ne olur?
Bilgisayarın normal çalışmasını engelleyen bir sorun var demektir bu sorunu sesli yada yazılı olarak (ingilizce) alırsınız. Bazen de hiçbir mesaj almazsınız görüntü gelmez veya enerji gelmez bunlar başka donanımlardan da kaynaklanabilir her arıza anakart kaynaklı değildir arızalar birbirine benzeyebilir.
! Normal Boot gerçekleşmediği zaman (Bilgisayarınıza görüntü gelmediğinde) ilk olarak anakartın biosunu sıfırlayın ve anakartın üzerinde bulunan 24 Pin güç portunu söküp tekrar takın.(Bu yüntem çoğu zaman işe yarayabilir ve çok az bilinen bir yöntemdir)
Anakartın biosunu sıfırlamak:
1. Bilgisayarın enerjisini kesin
2. Kasanın kapağını açın
3. Anakart üzerindeki bios pilinin yerini keşfedin(Temizleme jumper ı pilin yakınında bulunur)
 5. “Cmos Clear” jumper ının yerini keşfedin ve temizleme konumuna alın. (hemen yan taraftaki pin e geçirin)
6. Bilgisayarın fişini takın ve güç düğmesine basıp açın
7. Enerji geldiğinde ve fanlar döndüğünde tekrar enerjisini kesin
8. Jumper ı eski konumuna alın.
9. Bilgisayarı açın ve görüntü gelip gelmediğini kontrol edin.
Eğer bir düzelme olmadıysa konunun devamını okuyun.
Sesli mesajlar genellikle (genel çünkü ekran kartının yerinden çıkması da sesli mesaj anlamına gelebilir) sorun , yazılı mesajlar ise uyarı teşkil eder.
Sesli Hata Mesajları:
|
Hata |
Anlamı |
| 1 |
Birçok kısa bip |
Anakarttan kaynaklı olası bir hata |
| 2 |
1 uzun |
Ram (bellek) ile alakalı bir arıza |
| 3 |
1 uzun 1 kısa |
Anakart veya BIOS çipindeki bir arıza |
| 4 |
1 uzun 2 kısa |
Ekran kartı arızası (Yerinden çıkmış-oynamış bir ekran kartı yüzünden de bu ses çıkabilir) |
Eski anakartlarda bu sinyaller 11 den fazla ayrı bip e kadar uzar giderdi artık çoğu anakartta hoparlör (buzzer) bile bulunmuyor fakat yukarıdaki bip ler hoparlör bulunan her anakartta geleneksel olarak bulunur
Hata 1: Tüm güç kablolarını çıkartın, ayrıca işlemci ve ram i de sökün tekrar takın. (Genelde görüntü gelmeme problemlerinde parçaları tekrar takıp çıkartmak işe yarayabilir) Eğer hiçbir düzelme yoksa anakartınız tamamen arızalanmış demektir.
Hata 2: Ram ile alakalı bir problem var demektir. Sistem üzerindeki tüm ramleri çıkartın yuvalarında bir cisim-toz-pinlerde yamukluk veya yanıktan oluşan bir koku var mı kontrol edin. Ram leri tek tek takıp deneyin birden çok ram varsa eğer, biri arızalanmış olabilir ve bu arıza sistemin açılmamasına ve bu sinyali vermesine sebep olabilir.
Hata 3: Bios çipi ile alakalı bir problem olabilir bios çipinin üzerine bastırın ve tekrar deneyin. Günümüzde bios çiplerini artık sökülebilir olarak üretmiyorlar bu yüzden yerinden çıkma gibi bir durum sözkonusu olamaz. Ama en azından bir onarım servisine götürüp bios çipini değiştirtebilirsiniz.
Hata 4: Bu sinyal ekran kartı ile alakalı bir hatadır. Ekran kartı yerinden oynamış olabilir hemen söküp tekrar takın ve deneyin. Eğer sonuç değişmezse yeni bir ekran kartı almanız gerekebilir.
Post (Yazılı) Mesaj Hataları: Bu hatalar, sesli hatalara nazaran düzeltilebilir düzeydedirler. Bunun yanında bu hatalar anakart markasına, bios a, ve anakartın chipsetine göre değişiklik gösterebilir. Biraz ingilizce bilgisi ile birbirine benzer ve anlaşılır düzeyde bu uyarılar kolayca yorumlanabilir.
BIOS ROM Checksum Error - System halted: BIOS çipindeki bir hatayı bildirirr. Çipte fiziksel hata veya içerisinde yüklü olan BIOS yazılımında bozukluk olabilir. Anakartınızın üretici web sitesine giderek en güncel bios u yükleyip tekrar deneyin. Bu şekilde bir düzelme olmazsa bios çipinin değişmesi ve yeniden bios yazılımının içerisine yazılması gereklidir.
CMOS Battery failed ya da Bios battery Low: BIOS piliniz tükenmiş ya da tükenmek üzeredir. Pili kolayca değiştirebilirsiniz bütün elektronikçilrde bulunur Tüm anakartlarda CR2032 model pil bulunur.
Floppy disk(s) Fail: Günümüzde pek kullanılmasa da bazı anakartlarda floppy portu hala mevcuttur. Floppy portu olduğu için bu özellik anakart üzerinde bulunuyor eğer bir floppy (Disket sürücüsü) yoksa bios tan floppy sürücüsünü kapatmanız gerekecektir. Bilgisayarınızda floppy varsa ve bu hatayı veriyorsa floppy nin enerji kablosunu ve veri kablosunu kontrol edin eğer düzelmezse floppy niz arızalı demektir yenisi ile değiştirmek gerekir.
Keyboard Error or No Keyboard Present: Bu mesaj genellikle “Press F1 to continue” diye devam eder. F1 e bastığınızda hiçbir şekilde hükmedemiyorsanız ya klavyeniz yerinden çıkmıştır ya da arızalanmıştır. Kablosuz klavyelerde ise klavye alıcısının kablosu çıkmış veya bu alıcı arızalanmış olabilir. Bu gibi durumlarda klavyenizi değiştirmeniz gerekir.
Hard Disk(s) Fail: Sistem üzerine bağlı harddisk veya harddisklerinizden birinde bir problem var demektir. Harddiskleri tek tek söküp hataların düzelip düzelmediğini kontrol edin.
Bazı durumlarda bios ayarlarınızı sıfırlamanız işe yarayabilir. Eğer hata devam ediyorsa SATA kablolarını yenisi ile değiştirmeyi ve başka bir SATA portundan bağlantı yapmayı deneyebilirsiniz. En kötü son, harddiskinizin arızalanmasıdır.
Pri Master Hard Disk S.M.A.R.T. status bad backup and replace : Bu hata ile karşılaştığınızda ilk yapılacak işlem acilen harddiskinizin yedeğini almaktır. Harddiskinizde fiziksel sorunlar olduğu için uyarılar vermektedir. Bad sector veya disk üzerinde bulunan okuyucu kafa nın arızalanmak üzere olduğu anlamına da gelebilir. Zaten hatanın Türkçe çevirisi de yedekle ve değiştir anlamına geliyor. Yedekleme işlemini yapın ve en son çare SATA kablosunu değiştirin, başka bir SATA portuna bağlayıp tekrar deneyin çözüme ulaşamadıysanız harddiskinizin yenisini alın ve yedeklediğiniz bilgileri bu harddiske geri yükleyin.
Post Kart Okumak:Diğer bir çözüm yöntemi ise post kart okumaktır. Post kartlar anakartlara PCI slotlardan bağlanırlar ve bir hata olduğunda ekranlarında hata numarasını yazarlar. Bu hata numarasına göre bizler problemi yorumlarız. Her anakartın post kart kodu farklılık gösterebilir. Aşağıda gelişmiş bir post kart ın resmini görebilirsiniz.
Bu örnek bir post kart modelidir, eğer temin etmek isterseniz piyasada çok farklı modelleri kolaylıkla bulunuyor.
Anakartların genel arızaları ve problemleri hakkında bilgi sahibi olduktan sonra, anakartlarla alakalı başınıza gelebilecek muhtemel arızaları ve bu arızaların çözümlerini soru-cevap şeklinde değerlendirelim.
Soru? & Cevap
?Bilgisayarıma PCI yuvadan yeni bir kart taktım fakat, windows açılışta donanımımı bulmuyor.
Cevap:
Ç 1:Anakartınızın PCI yuvaları zamanla tozlanmış veya kirlenmiş olabilir hava tutarak temizleyiniz.
Ç 2:Başka bir PCI yuvaya kartı takıp tekrar deneyiniz.
Ç 3:Kartın anakarta bağlantı noktalarını (Sarı pinler) Alkol ile temizleyiniz.
Ç 4:Ürünü aldığınız yere başvurup kartı değiştiriniz.
?Bilgisayarıma usb aygıt takıyorum resetleniyor
Cevap:
Ç 1: USB portunuzda kısa devre olabilir. Başka bir porta takıp deneyiniz
Ç 2: USB Aygıtınızda bir kısa devre sorunu olabilir
Ç 3: Usb aygıtınızın kablosunda veya portunda bir problem olabilir değiştirip tekrar deneyin.
?Bilgisayarıma fişi takar takmaz kendiliğinden açılıyor
Cevap:
Ç 1:Bilgisayarın bios undaki power management ayarlarından Restore On AC/ Power Loss
Ayarlarını değiştirin.
?Bilgisayarıma bağlı paralel ve seri port aygıtları çalışmıyor
Cevap:
Ç 1:Bios tan I/O device ayarlarını değiştirin.
?Bilgisayarım bazen kilitleniyor, yavaşlıyor ve resetliyor.
Cevap:
Ç 1: Yavaşlık virüs ve yazılımsal bir sebep yoksa sistemin çok fazla ısınmasından kaynaklanabilir. Bir problemden dolayı çok fazla ısınan bir anakart yavaşlık, sistemde kararsızlık ve resetlenmelere yol açabilir. Anakartların sıcaklığını ölçmek için aşağıdaki Everest programını indirin. Ayrıca bu programdaki sistem kararlılık testi de epey işinize yarayacaktır.
https://www.lavalys.com/
?Bilgisayarıma işlemci takarken anakartın işlemci pinlerini yamuldu-kırıldı şimdi ne olacak?
Cevap:
Ç 1:Uçları maket bıçağı yardımı ile düzeltmeye çalışın. (Fakat dikkat edin tamir ederken iyice yamultabilirsiniz) Eğer olmuyorsa aldığınız yere götürün ücretli olarak işlemci portunun değişimi için onarıma göndermelerini söyleyin.
?Bilgisayarıma bios güncellemesi yaptım bilgisayarım açılmıyor
Cevap:
Ç 1: Bios güncelleme sırasında enerji kesilmeleri bios u bozar. Enerji kesilmesi olmuş olabilir. Ayrıca yanlış marka modele ait bios update yaptıysanız bilgisayarınız açılmaz. Böyle durumlar her zaman başınıza gelebilir çok dikkatli olmak gerekir. Herşeye rağmen bu tip bir problemle karşılaşırsanız (garantisi dolmamış ise) ürünü aldığınız yere götürün ve arızalandığını söyleyin. Sizden kaynaklı bir hata oduğunu söylerseniz ürününüz garanti dışı kalabilir. Garantisi dolan ürünler için yapılabilecek pek bir şey yok ücretli olarak onarımını yaptırtabilirsiniz.
Başta da belirttiğimiz gibi, her arıza anakart kaynaklı olmayabilir bilgisayarlardaki bazı arızalar ortak olabilir, yani bazı arızalar hem ekran kartı hem anakart hemde başka bir bileşenden kaynaklı olabilir. Bu sebepten dolayı bazı sorunları çözmek için tecrübenin de gerekli olduğunu unutmamak gerekir. Her bilgisayar sorununda olduğu gibi donanımsal arızalarda da bilgisayarlarda oluşan hata mesajları ve kodlarını iyice yorumlayıp müdehale etmek çözüme ulaşmanın en mantıklı ve en hızlı yoludur.[poll id="3"] | 
