Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nedir?

Kırım-Kongo Hemorajik Ateş (KKHA),keneler tarafından taşınan Nairovirüs isimli bir mikrobiyal etken  tarafından neden olunan ateş, cilt içi ve diğer alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden hayvan kaynaklı bir enfeksiyondur. Son yıllarda tedavide görülen gelişmelere rağmen, bu enfeksiyonlarda ölüm oranları hala yüksektir.

Keneler Nasıl Tanınır ve Nerelerde Bulunur?

Keneler otlaklar, çalılıklar ve kırsal alanlarda yaşayan küçük oval şekillidir.  6-8 bacaklı, uçamayan, sıçrayamayan hayvanlardır. Hayvan ve insanların kanlarını emerek beslenirler ve bu sayede hastalıkları insanlara bulaştırabilirler.

Ülkemiz kenelerin yaşamaları için coğrafi açıdan oldukça uygun bir yapıya sahiptir. Türlere göre değişmekle beraber kenelerin, küçük kemiricilerden, yaban hayvanlarından evcil memeli hayvanlara ve kuşlara (özellikle devekuşları) kadar geniş bir konakçı spektrumları mevcuttur.

 

Kimler Risk Altındadır?

Hastalık genellikle meslek hastalığı şeklinde karşımıza çıkar.

 

• Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar

• Veterinerler

• Kasaplar

• Mezbaha çalışanları

• Sağlık personeli özellikle risk gurubudur.

• Kamp ve piknik yapanlar, askerler ve korunmasız olarak yeşil alanlarda bulunanlar da risk altındadır.

 

 

 

Henüz ergin olmamış Hylomma soyuna ait keneler, küçük omurgalılardan kan emerken virüsleri alır, gelişme evrelerinde muhafaza eder; ergin kene olduğunda da hayvanlardan ve insanlardan kan emerken bulaştırır.

Kuluçka Süresi Ne Kadardır? 

Kene tarafından ısırılma ile virüsün alınmasını takiben kuluçka süresi genellikle 1-3 gündür; bu süre en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte kan, ifrazat veya diğer dokulara doğrudan temas sonucu bulaşmalarda bu süre 5-6 gün, en fazla ise 13 gün olabilmektedir.

Belirtileri Nelerdir?

 

        Ateş  Kırıklık   Baş ağrısı Halsizlik  Kanamapıhtılaşma mekanizmalarının

                         bozulması sonucu;

                       - Yüz ve göğüste kırmızı döküntüler

                         ve gözlerde kızarıklık,

                      - Gövde, kol ve bacaklarda morluklar 

                      - Burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan görülür

                      - Ölüm karaciğer, böbrek ve akciğer yetmezlikleri nedeni ile

                       olmaktadır.

 

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin Tanısı Nasıl Konulur?   

Kanda virüse karşı oluşan antikorların taranması tanı için en sık kullanılan yöntemdir. Bu göstergeler hastalığın başlangıcından sonra 6. günden itibaren belirlenebilir.

 

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nasıl Kontrol Edilir ve Nasıl Korunulur?

 

Hastalığın bulaşmasında keneler önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle kene mücadelesi önemlidir fakat oldukça da zordur.

1. İnsanlar kenelerden uzak tutulabilir ise bulaş önlenebilir. Bu nedenle de mümkün olduğu kadar kenelerin bulunduğu alanlardan kaçınmak gerekir.

 

2. Kenelerin yoğun olabileceği çalı, çırpı ve gür ot bulunan alanlardan uzak durulmalı, bu gibi alanlara çıplak ayak yada kısa giysiler ile gidilmemelidir.

 

3. Bu alanlara av yada görev gereği gidenlerin lastik çizme giymeleri, pantolonlarının paçalarını çorap içine almaları,

 

4. Görevi nedeni ile risk grubunda yer alan kişilerin hayvan ve hasta insanların kan ve vücut sıvılarından korunmak için mutlaka eldiven, önlük, gözlük, maske v.b. giymeleri gerekmektedir.

 

5. Gerek insanları gerekse hayvanları kenelerden korumak için haşere kovucu ilaçlar (repellent) olarak bilinen böcek kaçıranlar dikkatli bir şekilde kullanılabilir. (Bunlar sıvı, losyon, krem, katı yağ veya aerosol şeklinde hazırlanan maddeler olup, cilde sürülerek veya elbiselere emdirilerek uygulanabilmektedir.)

 

6. Haşere kovucular hayvanların baş veya bacaklarına da uygulanabilir; ayrıca bu maddelerin emdirildiği plâstik şeritler, hayvanların kulaklarına veya boynuzlarına takılabilir.

7. Kenelerin bulunduğu alanlara gidildiği zaman vücut belli aralıklarla kene için taranmalıdır.

 

8. Vücuda yapışmış keneler uygun bir şekilde  kene ezilmeden, ağızdan veya başından tutularak bir cımbız veya pens yardımıyla çıkartılır. Isırılan yer alkolle temizlenmelidir. Mümkünse kenenin tanı için alkolde saklanması uygun olur 9. Diğer canlılara ve çevreye zarar vermeden, haşere ilacı (insektisit) ile uygulamanın uygun görüldüğü durumlarda  çevre ilaçlanması yapılabilinir.   Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin Tedavisi Nedir?    Hastalığın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastaya destek tedavisi yapılmalıdır.

Osmanlı Amirali Piri Reis in 1528 de çizdiği ikinci dünya haritasından günümüze kalan parça, büyük bir haritanın kuzey batı köşesi olup, Orta Amerika nın yeni keşfedilmiş kıyılarını, Florida yı, Kanada nın kuzeydoğu köşesini, ve Grönland ı gösterir. Piri Reis in Kanuni Sultan Süleyman a armağan ettiği haritanın bu parcası, Piri Reis in 1513 te çizdiği ilk dünya haritasıyla beraber halen Topkapı Sarayında bulunur.
Ceylan derisine 8 renkli olarak çizilmis haritanın parçası 69 x 70 cm ebatlarındadır. Bu harita da birinci harita gibi portolan tarzında, dört büyük, iki de küçük pusula gülü çizilerek yapılmıştır. Kenar notlarından biri bu haritanın Piri Reis tarafından yapıldığını belirtir. Diğer kenar notları çesitli açıklayıcı bilgiler içerir.
Grönland ın güneyinde görünen, Kanada daki Newfoundland, "Terra Nova", Labrador da "Baccalao" isimleri ile gösterilir ve buraların Portekizliler tarafından keşfedildiği yazılıdır. Terra Nova 1500 de Portekizli Carl Real, Labrador da 1501 de kardeşi Miguel Real tarafından keşfedilmişlerdir. Orta Amerika hizasında bir notta karadan giderek okyanusa ulasmayı amaçlayan bir kaşiften söz edilir. Bu muhtemelen 1513 de karadan Pasifik Okyanusuna ulaşan Portekizli Balboa dır.
Piri Reis in ikinci dünya haritasında adalar ve kıyılar son keşiflere dayalı olarak çizilidir. Birinci haritasında Porto Riko da gösterilen San Juan Batisto, bu haritada Florida da gösterilmiştir. Kristof Kolomb un hatalı haritasından etkilenmiş olan birinci haritasının aksine, bunda Bahama, Antiller, Haiti ve Küba oldukça doğru çizilmişlerdir. 1517 ve 1519 da keşfedilmiş olan Yukatan ve Honduras yarım adaları da mevcutturlar. Küba "Isla di vana" diye adlandırılmıştır. İlk haritada olmayan Yengeç Dönencesi bu haritada (enlemi biraz hatalı olarak) çizilmiştir. Piri Reis bunu "Günuzadısı" olarak adlandırıp yanına "Bu hat gün gayet uzadığı yere işarettir" yazmıştır.
Piri Reis bu haritasında keşfedilmeyen yerleri beyaz bırakarak, kenar notlarında bunları bilinmediği için çizmediğini belirtir. İlk haritasından daha büyük ölçekli ve gelişkin olan ikincisi, teknik olarak döneminin en ileri örneğidir.

     

     XVII.yy Osmanlı Devleti için temele inen büyük değişikliklerin yaşandığı önemli bir dönemeçtir.Diğer yandan bu yıllar arası Osmanlı Devleti için artık üstesinden gelinemeyen meselelerin yaşandığı dönemdir.
     1699 da yapılan Karlofça anlaşmasıyla,Osmanlı Devleti Batı nın üstünlüğünü kabul etmek zorunda kaldı.
     XVII.yy ın ortalarında Devlet-i Aliyye,bir yandan büyük bir ekonomik ve sosyal krizin içerisinde bocalarken.diğer yandanda geleceği için son derece tehlikeli olan önemli bir ilmi ve fikri bunalımla karşı karşıya bulunuyordu.Başta padişahlar olmak üzere önde gelen yöneticiler bu kötü gidişe dur demek için çareler arıyorlardı.Ne var ki asıl bu çareleri arayıp bulacak zümre olan İlmiyye sınıfı mensupları;yeni çözümler önereceklerine,çoğunluğu yeniçerilikten yetişme olan Seyfiyye ve daha çok saray erken ve usulünü öğrenen,Osmanlı Devlet bürokrasisini bilen,fakat derin bilgiden yoksun Kalemiyye erbabının;günübirlik şartları ön planda tutarak ortaya koydukları çözümlere meşruiyyet kisvesi geçirmekten öte bir çalışma yapmıyorlardı.Osmanlı aydını,birtakım günü birlik palyatif tedbirlerle sorunun üstesinden geleceğini sanıyordu.Onlara göre bu çıkmazdan kurtulabilmenin yolu,bir asır öncesine dönmekti.Kanun-ı Kadim uygulanırsa ve her işte detayları belirtilmemiş olan Şer i ahkam tam tatbik edilise,sorun kendiliğinden çözülecekti.Ama ne bir türlü Fatih-Kanuni döneminin ihtişamına dönülebiliyor,ne de Şeriat tam olarak uygulanabiliyordu.Aksine devlet her giden gün kan kaybına uğruyordu.

MATEMATİK

     Safevi hükümdarlarından Şah Tahmasb devri alimi olan Bahaeddin Muhammed b.Hüseyin el-Amili nin Hülasatu l-Hisab adlı eseri yalnız Osmanlı medreselerinde değil aynı zamanda bütün İslam dünyasında en çok rağbet gören bir aritmetik kitabıdır.Mühendishane de okutulan kitap ve mühendislik aletlerinin bir listesinin incelenmesinin sonucunda çok ilginç bilgiler elde edilmiştir.Burada bulunan kitapların bir kısmı da Avrupa kaynaklı eserdir.Kitap;İran da,Osmanlı Devleti nde,Hindistan ve Mısır da kullanılmıştır.
    Yine bu dönemde Sultan IV.Murad devri(1623-1640)teberdar ve bilginlerinden olan Hızır Halife, Cezire-i Erkam isimli bir aritmetik kitabı telif etmiştir.
    Bu eserin tertibinde:1.Kara cümle(toplama),2.Tefrik(çıkarma),3.Darb(çarpma),4.Tensif(yarı yarıya bölme),5.Taz if(en küçük ortak kat bulma),6.Taksim(bölme,parçalara ayırma),7.Taksim-i gurema(karı ve zararı ortaklar arasında,koydukları sermaye nispetinde taksim etme),8.Zekat,9.Gürmrük,10.Altını kuruşa tahvil,12.Siyakat-ı arabi(maliye,tapu ve evkaf dairelerinde resmi kayıtlarda kullanılan bir yazı çeşidi) ve erkam-ı hindi(İslam aleminde kullanılmış olan iki türlü sayı işaretlerinden birinin adıdır.F.Devellioğlu;Osmanlıca-Türkçe Lügat)bahisleri yer almaktadır.
Eşkalü t-Te sis mantık ve kelam ile ilgili eserleriyle tanınan Şemsüddin Muhammed b.Eşref es-Semerkandi el-Hüseyni nin olup Euclides in geometrik kaziyyeler ve üçgenlerin özelliklerine dairdir ve Kadızade-i Rumi tarafından yapılan Tuhfetü r-Re is veya Şerhu Eşkali t-Te sis şerhiyle birlikte Osmanlı medreselerinin vazgeçilmez temel ders kitabı olmuştur.

TIP ve ANATOMİ

     Tıpta Larendeli Siyahi-zade Derviş adında bir zat,Mısır da incelemeler yaptıktan sonra ilaçların Türkçe,Arapça,Farsça,Rumca adlarını veren bir lügat kitabı kaleme almıştır.Lügat ı Müşkilat-ı Ecza adlı eserdeki ilaçlar harf sırasına göre düzenlenmiş olmadığından 1708 yılında Üsküdarlı Mustafa tarafından yeniden tanzim edilerek Müfredat-ı Siyahi adı verilmiştir.Bunun yanında I.Ahmed zamanında Mecmuatü t-Tıbb adlı manzum bir tıp kitabı yazmıştır.Eser mevsimlerin tıbbi etkileriyle başlar.Kan alma,hacamat,nabız ve idrar bahisleri iyice yazılmıştır.Sonra hastalıkları ve ilaçları tarif eder.
    Bu dönemin en önemli tıbbi eseri,IV.Murat ın başhekimi,bedbaht Emir Çelebi tarafından yazılan Enmuzecü t-tıbb adlı kitaptır.Bu eserin birçok nüshası İstanbul kütüphanelerinde bulunmaktadır.
    Şirvanlı Şemseddin Itaki adlı bir yazarın Teşrihü l-ebdan ve terceman-ı kıbale-i feylesofan başlıklı kitabıdır.Kitabın en büyük özelliği bol resimli ve açıklamalı olmasıdır.

LALE DEVRİ-ÇEVİRİ HEYETİ

    XVII.yüzyılın son çeyreğiyle XVIII.yüzyılın ilk çeyreğini Osmanlı düşüncesi bakımından bir uyanış dönemi olarak nitelendirmek mümkündür.Nitekim bu dönemde bir yandan pozitif bilimlere doğru bir eğilim baş gösterirken,öte yandan halkın aydınlanmasını sağlamak üzere bir çok temel eserin çevirisine başlanır.Ayrıca aynı dönemde Osmanlı bilginlerinin ilgi alanınında genişlemiş olduğunu görüyoruz.Daha önceki asırda çoğunlukla dini ilimler ağırlıkta bulunurken XVII.asrın ortalarından itibaren fikri ve felsefi konuların ağırlık kazanmaya başladığı görülmektedir.

    XVIII.yüzyıl başlarında geride kalan Karlofça felaketi sonrası III.Ahmed döneminde,özellikle 1718 den itibaren Damat İbrahim Paşa ile bir gelişme ve atılım devri yaşanmıştı.Bu gelişmelerin en önemlisi ise,Nevşehirli İbrahim Paşa nın atılımı ile kurulan Tercüme Heyeti dir.Her ne kadar bu kuruluş tıp,matematik vd. ilimlerle ilgili bir eser hariç büyük bir faaliyet göstermemiş;ayrıca özellikle bu tür bir çalışma yapmayı ve Batı kaynaklı bilimsel eserleri çevirmeyi öngörmemiş olsa dahi mevcudiyeti bile zihniyet açısından çok önemli bir hareketi başlatmıştır.

İLK MATBAA ve ETKİSİ

     III.Ahmed in Sadrazamı Damat İbrahim Paşa,Yirmisekiz Mehmed Çelebi yi Fransa Kralı XV.Louis ye elçi olarak gönderdiği zaman babasıyla Paris e giden Said Çelebi oradayken matbaanın önemi hakkında bir fikir edinerek dönmüştür.
İlk defa açıkça değişimden bahseden ve bu konuda geniş bir layiha hazırlayan İbrahim Müteferrika olmuş ve Osmanlı Devleti nin ilgisini Batı dünyasına çekmiştir.Müteferrika bu konuyla ilgili olarak yazmış olduğu ve kendi matbaasında bastığı Usulü l-Hikem fi Nizamü l-Ümem adlı eserinde,Osmanlı idari zümresinde ve toplum katında yeniden yapılanmayı öngörmektedir.Osmanlı ordusunun düşman karşısındaki mağlubiyetlerinin,Avrupalıların harp tekniklerindeki ilerlemeleri ve akla dayalı idarelerinden kaynaklandığını belirtirken,Batı nın savaşlardaki üstünlüğünün sebeplerini göstermekte ve Avrupa medeniyetini Osmanlı yönetimine anlatmaktadır.
    İbrahim Müteferrika nın bastığı ilmi eserler arasında en önemlisi Katip Çelebi nin Cihannüma sıdır.
    İlk Türk matbaasının bastığı kitaplar ile özellikle tıp ve bilimsel yayınlar Batıda alaka uyandırmıştır.Şanizade nin 1820 de basılan Teşrih inin renkli bir nüshasının Paris e Kraliyet kitaplığına gönderilmesi dolayısıyla bu eseri inceleyen T.Bianchi küçük bir monografi içinde hem bu eser üzerinde açıklamalar yapmış,hem de Müteferrika nın matbaasında o tarihe kadar basılan kitapların bir listesini vermiştir.
    Müteferrika 1745 de vefat ettikten sonra matbaası bir süre kapanmış ancak istenmeyen atılım gerçekleşmiş ve yeniden açılmıştır.Adıvar,Osmanlı Türklerinde İlim de İbrahim Müteferrika ya gerektiği şekilde önem vermiş ve bir bölüm başlığını XVIII.yüzyıl ve Matbaa olarak belirlemiştir.O bahsin sonundaki değerlendirmesini aşağıya aktarıyoruz:
Türk matbaasının kuruluşunda mevkii ve nüfuzuyla işe katılan Sait Çelebi nin yanında ilmi,sanatıyla onu meydana getirip basan,yayınlayan,yazan ve çeviren olarak görev alan İbrahim Müteferrika nın hizmeti,görüldüğü gibi,yalnız matbaaya münhasır kalmamış,belki bizim için pek yeni sayılacak ilimlerin temel bilgilerini verecek eserler,ekler yazmış ve bu suretle memleketimize Avrupa Rönesansından ilk haberleri vermiştir.Bundan dolayı,bu ilk tabiin adını burada saygıyla anmaya mecburuz.

ASKERLİKTE ATILIM- HENDESEHANE                                                               

       Osmanlı Türkiye sinde modern Batı biliminin askerlik yoluyla girmeye başladığına hiç şüphe yoktur.Devletin bozuk düzenden kurtulması için sunulan teklif ve raporların büyük bir ekseriyeti öncelikle askeriyenin düzeltilmesi üzerine olmuştur.Dolayısıyla askeriye teknik donanım ve düzen bakımından olduğu kadar modern bilimin,daha doğrusu Batı biliminin Türkiye ye taşınmasında en uygun zemin olmuştur.
      XVIII.yüzyılın başlarından itibaren tüm dünyanın önünde,Avrupa dan başka bir model yoktu.Osmanlı dahil bütün İslam dünyası kendi içinde öneri üretme mekanizmasını çoktan kaybetmişti.
     Osmanlıların askeri sahadaki Avrupa tarzı ilk yenilik uygulaması,müslüman olduktan sonra Humbaracı Ahmed Paşa adını alan Fransız general Claude Alexandre Comte de Bonneval in 1735 yılında yeniden düzenlediği Humbaracı Ocağı ile başlatılmıştır.
1735 tarihli ferman ile Humbaracı Ocağı nın kuruluşu tasdik edilerek ocağın esaslarını belirten nizamnamesi çıkmıştır.Bu nizamname ile Osmanlı İmparatorluğu nda humbaracı sınıfına yeniden nizam verilip 300 adet tımarlı humbaracı yanında 300 adet ulufeli humbaracı bir ocak itibar edilmiş ve mirimiran rütbesiyle kendisine paşalık verilen Bonneval Ahmed,Humbaracıbaşı olarak bu ocağın başına getirilmiştir.
     Osmanlı vakanüvis tarihlerinde,gerek Subhi Tarihi nde gerekse Ata Tarihi nde Üsküdar da kurulan Humbaracı Ocağı nda bir de Hendesehane nin kurulduğu yazılıdır.Adnan Adıvar,pratik amaçlarla yardımcı olmak için kurulan bu Hendesehane ye Avrupalıların Corps des Mathematiciens dediklerini belirttikten sonra, bu matematik ve geometri okulunun ömrü pek kısa olmuş ve humbaracıların yeni talimlerden bunalmaları ve isyan çıkaracakları korkusundan bu heyet dağılmıştır demektedir.
     Tarih-i Ata,Hendesehane nin ilk hocasının Yenişehir Müftüsü Hacı Mehmed Efendizade Said Efendi olduğu ve hendese öğrettiğini belirtmektedir.
Said Efendi,Humbaracı Ocağı ndaki hendese hocalığı zamanında top atışlarında mesafe ölçmeye yarayan Avrupalılar tarafından icad edilmiş bazı aletlerin kullanılması ve özellikleri hakkında humbaracıların atış sırasında mesafe tayinleri için icad edilmiş bir alet olan dürbünlü rubu müceyyebi zü l-kasveyn in kullanılmasından bahseden Rubu Müceyyeb Zü l-kasveyn Aleti ve İstimali Risalesi adlı Türkçe bir eseri de vardır.
     Konuyu değerlendiren Mustafa Kaçar,bir pozitif bilim kurumunun mevcudiyetini bu bulguları ile teyit etmektedir.Buna göre her ne kadar Osmanlı arşivlerinde Humbaracı Ocağı içinde bir hendesehane veya mühendislik eğitimi veren bir müessesenin kurulmuş olduğunu açıkça belirten bir belge veya bilgiye rastlanmamışsada;Ocağın zabit kadrosunda Hoca-yı mühendis,Muallim-i resim,Hoca-yı oda gibi ders verenzabitlerin bulunması,bu ocak dahilinde matematik,geometri ve pratik mühendislik derslerinin verilmiş olduğuna delil teşkil eder.

İlk Mekteb-i Bahriye

Sen Torunlarınla Yaşa  

SİNOP KALESİ:

M.Ö. 7. y.y. da şehri korumak amacıyla yarımadanın üzerine kurulmuştur. Roma, Bizans ve Selçuklular döneminde onarılarak kullanılmıştır. Günümüzde hâlâ özelliğini koruyan kalenin 2050 m. uzunluğu, 25 m. yüksekliği, 3 m. genişliği olup, iki ana giriş kapısı bulunmaktadır. Kale duvarı şehri çevrelemektedir.

SİNOP CEZAEVİ:

Tersane alanında iç kalenin ortasında etrafı yüksek kale bedenleriyle çevrili alandır. Bu özelliğinden dolayı mahkumların kaçışını imkansız kılmıştır. Cezaevi Osmanlılar döneminde 1877 yılında kullanılmaya başlanmıştır.

PAŞA TABYASI:

Yarım adanın güney doğusunda 19. y.y. da Osmanlı Rus savaşları sırasında denizden gelen tehlikeleri önlemek amacıyla yapılmıştır. Yarım ay şeklindedir. 11 top yatağı bulunan cephanelik ve mahzenlerden oluşmaktadır.

SİNOP MÜZESİ:

Şehir merkezinde bulunmaktadır. Sinop kazılarında ve çevresinde bulunan eserler sergilenmektedir. Müze bünyesinde Prehistorik, Helenistik, Roma, Bizans, Etnoğrafik eserler ile, Sinop çevresinden toplanmış ikonalar bulunmaktadır.

İKONALAR:

Sinop Müzesi”nde teşhir edilen eserler arasında ayrı bir yeri ve önemi bulunan, sanat tarihi bakımından seçkin bir örnek teşkil eden ikona koleksiyonudur. Koleksiyonda yer alan ikonalar; İkona Aziz Minas, Melek Mihail, İkona İsa, İkona Meleklerin Düşmanlarla Savaşı, İkona İsa ve Meryem, İkona Büyük Ruh, İsa ve Azizler yer almaktadır.

AKLİMAN:

Şehre 9 km. uzaklıktadır. Kilometrelerce uzanan ince beyaz kumu, ormanla denizin adeta kucaklaştığı orman içi piknik ve mesire yerleriyle ünlüdür. Kumsal boyunca plajlar, kamp-çadır yerleriyle moteller bulunmaktadır.

HAMSİLOS:

Akliman piknik alanına 1 km. uzaklıktadır. Denizin kara içine bir ırmak gibi girdiği, çevresi çam ağaçlarıyla kaplı, güzelliğine doyum olmayan Hamsilos Fiyordu, Türkiye”nin tek fiyordudur.

KARAKUM YÖRESİ:

Kente 2 km. uzaklıktadır. Sinop yarım adasını çevreleyen yol üzerindedir. Mevcut plajları harika simsiyah kuma sahiptir. Kamu ve özel kişilere ait oteller, tatil köyü, kafe, restoran, bungalov tipi evler, kamp, çadır yerleri bulunmaktadır. Sinop halkının yürüyüş parkurudur.

BAHÇELER MEVKİİ:

Şehrin girişinde iç limana bakan kısımda ağaçlarla kaplı kumsalı ve plajı bulunan mesire, piknik, kamp ve çadır alanıdır. Yanında kamu kuruluşlarının sosyal tesisleri bulunmaktadır.

MOBİL MEVKİİ:

Gelincik mahallesinin devamıdır. Plajları, otel, motel ve restaurantlarıyla güzel bir tatil yeridir.

Cumhuriyet’in ilanından sonra yapılan idari düzenlemede sancakların kaldırılması ile il oldu. Sinop, Cumhuriyet çağında da bir gelişme göstermiştir. Sinop ili, dar alan, az nüfusu, tabiat, turistik ve tarihi zenginlikleri ile değerini korumaktadır.

Merkez, Ayancık ve Boyabat ilçelerine, 1920′de Gerze, 1955′te Durağan, 1957′de Türkeli, 1961′de Erfelek ve yakın geçmişte de Saraydüzü ve Dikmen eklenerek ilçe sayısı 9′a çıkmıştır. (Merkezle birlikte)

Cumhuriyet dönemi Sinop tarihinin en önemli olaylarından biri de Mustafa Kemal Atatürk’ün 15 Eylül 1928′de şehre gelmeleri ve harf inkılabıyla ilgili ilk işareti ve dersi burada vermeleridir

Yöredeki kültürel çeşitlilik beslenme biçimini de etkilemiştir. Beslenmede tahıl ürünleri ağırlıktadır. Kış sebzelerinin çokluğu da mutfağı zenginleştiren bir etmendir. Kestane, ayva gibi meyvelerden yemeklik olarak da yararlanılır.

Yörenin yemekleri; nokul (üzümlü cevizli, kıymalı, yoğurtlu), pilaki, mısır pastası, kaşık çıkartması (mamalika), keşkek yemeği, içi etli hamur (kulak hamuru), ıslama, mısır çorbası, mısır tarhanası, sirkeli pırasa, içli tava, katlama, kabak millesi, hamursuz tatlısıdır.

Vallahi Billahi Tillahi Ben Huylanmadım Ellerine Sağlık Güzel Bir Çalışma Olmuş Birde TÜRK laleleri hakkında bir çalışma yaparsan sevinirim      

Hat sanatı, Arap harfleri çevresinde oluşmuş güzel yazı sanatıdır. Bu sanat Arap harflerinin 6. yüzyıl ve 10. yüzyıl arasında geçirdiği bir gelişme döneminden sonra ortaya çıkmıştır. Hat, Arapça çizgi demektir.

Türkler, Müslüman olduktan ve Arap alfabesini benimsedikten sonra uzun bir süre hat sanatına herhangi bir katkıda bulunmamışlardır, bu dönemde Hat sanatının Mükemmel örneklerine Rastlamak mümkün değildir.Bu dönemdeki biçim ve üslup var olan gelişmiş Türk Hat Sanat ına benzememektedir. Türkler hat sanatıyla Anadolu ya geldikten sonra ilgilenmeye başladığı tahmin edilmektedir. Bu alanda en parlak dönemlerini de Osmanlılar zamanında yaşadılar. Yakut-ı Mustasımi nin Anadolu daki etkisi 13. yüzyıl ortalarından başlayıp 15. yüzyıl ortalarına kadar sürdü. Bu yüzyılda yetişen Şeyh Hamdullah (1429-1520) Yakut-ı Mustasımi nin koyduğu kurallarda bazı değişiklikler yaparak Arap yazısına daha sıcak, daha yumuşak bir görünüm kazandırdı. Türk hat sanatının kurucusu sayılan Şeyh Hamdullah ın üslup ve anlayışı 17. yüzyıla kadar sürdü. Hafız Osman (1642-98) Arap yazısına estetik bakımdan en olgun biçimini kazandırdı. Bu tarihten sonra yetişen hattatların hepsi Hafız Osman ı izlemişlerdir.

Türkler altı tür yazı (aklâm-ı sitte) dışında, İranlılar ın bulduğu tâlik yazıda da yeni bir üslup yarattılar. Önceleri İran etkisinde olan tâlik yazı 18. yüzyılda Mehmed Esad Yesari (ölümü 1798) ile oğlu Yesarizade Mustafa İzzet in (ölümü 1849) elinde yepyeni bir görünüm kazandı. Türk hat sanatı 19. yüzyılda ve 20. yüzyıl başlarında da parlaklığını sürdürdü, ama 1928 de Arap alfabesinden Latin alfabesine geçilince yaygın bir sanat olmaktan çıkıp yalnızca belirli eğitim kurumlarında öğretilen geleneksel bir sanat durumuna geldi.

Türk hat Sanatı denilince, Türklerin İslamiyeti kabul edişlerinden sonra okuma yazma vasıtası olarak seçtikleri Arap asıllı harflerle vücuda getirilen sanat yazıları anlaşılır. Ancak şunu hemen belirtelim ki Arap harfleri İslamiyetin zuhurundan sonra yavaş yavaş estetik unsurlar kazanarak, bu hal VIII. Yüzyılın ortalarından süratlenmiş; Türklerin İslam aleminde oldukları çağda zaten mühim bir sanat dalı haline gelmişti. Bu sebeple evvela Arap asıllı harflerin bünyesi ve İslam ın ilk asırlarında gelişmesi hakkında kısa bir bilgi vermek gerekecektir.

Yazı sanatının İslam kaynaklarında en özlü tarifi "Hat, cismani aletlerle meydan getirilen ruhani bir bendesedir." cümlesiyle yapılmıştır ve hat sanatı, bu tarife uygun bir anlayış çerçevesinde asırlardır süregelmiştir. Çünkü bu yazı sisteminde harflerin çoğu kelimenin başına, ortasına ve sonuna gelişlerine göre bünye değişikliğine uğrar. Sanat haline dönüşüyle pek kıvrak bir şekle bürünen harflerin, birbirleriyle bitiştiklerinde kazandıkları görünüş zenginliği, hele aynı kelime veya cümlenin

muhtelif terkiplerle yazılabilme imkanı, bu yazılara, sanatta arannılan sonsuzluk ve yenilik kapısını açık tutmuştur.

Arap hattı, muhtelif devrelerde en fazla işlendiği bölgeye nisbetle, İslam öncesi anbari, hiri, mekki ve Hicret ten sonrada medeni isimlerini alarak gelişti. İslam ın kitap haline getirilen ilk metni olan Kur an, işte bu mekki medeni hatla deri(parşomen) üstüne siyah mürekkeple, noktasız ve hareketsiz biçimde yazılmıştı ki, bu ilk örneklerde, elbette sanat mülahazası aranılmamıştır. Zamanla bu yazı iki tarza ayrıldı: Sert köşeli olanı mushaflara ve kalıcı yazışmalara tahsis edilerek, en ziyade Küfe de işlendiği için küfi adıyla anılmaya başlandı.süratli yazılabilen ve sert köşeli olmayan diğer tarz ise günlük işlerde kullanıldı; yuvarlak ve yumuşak karakterinden dolayı sanat icrasına uygun bir hal aldı. Yeni yazı cinslerinin bazıları, nisbet ifade eden isimlerinden de anlaşılacağı gibi, tomar hattı esas alınarak onun muayyen nisbette (yarımi üçte bir, üçte iki) küçültülmüş kalemiyle yazılıyor, bu küçülmede yazılar yeni hususiyetler kazanırken, yazma aletinin adı olan kalem bu nisbete dayanılarak hat manasına da kullanılıyordu.

Abbasiler devrinde gittikçe gelişen ilim ve sanat hareketleri sayesinde büyük merkezlerde ve bilhassa Bağdad da kitap merakı ve bunları yazarak çoğaltan "verrak"lar artmıştı. İşte bunların kitap istinsahında kullandıkları yazıya verraki, muhakkak veya ıraki deniliyordu.VIII. asır sonlarından itibaren hat sanatkarlarının güzeli arama gayreti neticesi ölçülü olarak şekillenen yazılar asli ve mevzun hat ismiylede anılmaya başlandı. Bu yazıları ileri bir merhale ye eriştirenler arasında, ayrı bir mevkii olan İbn Mukle(? - 328/940), hattın nizam ve ahengini kaidelere bağladı " bu yazılara "nisbetli yazı" manasına mensub hattı denildi.

Bu gelişmeler olurken küfi hattı da bilhassa mushaf yazılmasında parlak devrini sürüyordu. Yayıldığı nisbette farklılıklar gösteren küfi, şimali Afrika ülkelerinde daha yuvarlaklaşarak bilhassa Endülüs te ve Mahrip te mağribi adıyla hükümranlığını korudu. Daha çok abidelerde görünen iri küfi hattı da, bazı tezyini unsurlarla birlikte, dekoratif bir mahiyet kazandı. Mensub hattının yukarıda verraki adıyla geçen ve umumiyetle kitap istinsahına mahsus olup bu sebeple neshi de denilen şeklinden, XI. Asrın başlarında muhakkak, reyhani, ve nesih hatları doğdu. Bu devrin parlak ismi olan İbnü l-Bevvab (? - 413/1022), İbn Mukle yolunu değiştirdi ve XIII. Asır ortalarına kadar da uslüb sürdü. O zamana kadar düz kesilen kamış kalemin ağzını eğri kesmekte onun buluşudur ve bu hal yazıya büyük letafet kazandırmıştır. Aklam-ı Sittenin bütün kaideleriyle hat sanatındaki mevkiini alışıyla yukarıda tanıtılanlar dışında bugüne sadece isimleri kalmış bulunan birçok hat cinside unutulmaya terkedilmiş oldu. (mesela; sicillat, dibac, zenbur, mufattab, harem, lului, muallak, mürsel vb)

TÜRK HAT SANATI - Prof. M. Uğur Derman