Takı tasarımında Art Deco stilinin belirgin çizgisel formları 1910’lu yıllarda ortaya çıktı, fakat popülaritesine Birinci ve İkinci Dünya Savaşı arasındaki dönemde ulaştı. Özellikle 1920 ve 1930 arasının tam bir Art Deco dönemi olarak belirlendiğini hatırlamak gerekiyor. Tabii bu süreçte izlenen gözkamaştırıcı, cesaretli, güçlü ve zıt renkli takılar da mercan ve firuze gibi yarı değerli taşlarda süslenerek farklı bir mücevher çizgisi yarattılar. Önceki dönemlerin emaye işçilikli tasarımlarının yerini, egzotik çizgili takı tasarımları almaya başladı ve 1925’te Paris’te açılan Uluslararası Dekoratif ve Modern Endüstriyel Sanat Sergisi’nden sonra bu çizgi, Art Deco (Dekoratif Sanat) olarak tanımlandı.
Evet, Art Nouveau ve Art&Crafts dönemlerinin tasarımcıları, kişiler ve şirketler üzerinde etkili olmuşlardı; fakat Art Deco dönemi, yüzyılın tasarımını etkiledi. Art Deco takı tasarımı örneklerinin çoğu imzasız ve kültürel orijinleri de belirsizdi. Tanınmış ve iyice yaygınlaşmış Art Deco stili kolyeler, bagalit ve krom gibi madenlerden yapıldılar ve New Jersey, Çekoslavakya gibi birbirinden farklı ve uzak bölgelerde üretildiler..
Bu güzel tasarımlardan örnekler..
Art Deco döneminde bolca kullanılan güneş motifli fildişi ve patine metal döküm takı heykelciği. Tasarım: Demetre Chiparus. (Art Deco, Merit Verlag, Hamburg, 1990).
Art Deco takıları neoklasikle modernizm arasındaki süreci yansıtır. Dönemin giysi modasını vurgulayan sarı metalden broş. Tasarım: Muhtemel İngiliz, 1930. (D.Scarisbick, Jewerlly, Thames and Hudson Inc., London, 1989, s.142).
1930’larda Fransa’da üretilmiş Millefori sigara kutusu. El formundaki toka tasarımı oluşturan diğer malzemeler ile ergenomi ve estetik açıdan dönemi vurgulamaktadır. (Art Deco, Merit Verlag, Hamburg, 1990, s.122).
Art Deco döneminde şık erkek ve kadınlarca her çeşit takı saatler kullanıldı. 1904’de kol saatinin keşfi ile ün yapan Louis Cartier elmas, jad, oniks ve safirden yapılmış pandantif saatlerin takı olarak kullanılmasını modaya dönüştürdü. (D.Scarisbrick; Jewellery, Thames and Hudson, London, 1989, s.130).
Art Deco klips ve takı parçaları. Tasarım: Raymond Templier ve Jeans Despres. (Art Deco; Merit Verlag, Hamburg, 1990).
Hint “Hayat Ağacı” motifinden esinlenen kolye ve küpenin taşları oyma zümrütler, safirler ve rubiler ile kesme pırlantalardan yapılmıştır. Tasarım: Cartier, 1938. (C.Phillips: Jewelry; Thames and Hudson Inc., London, 1996, s.177).
Doğu etkisini vurgulayan pagoda formunda bir kolye ucu. Tasarımı: Theodor Fahrner Firması. (D.Scarisbrick; Jewellery; Thames and Hudson Inc., London, 1989. S.143).
Art Deco takı stilini İngiltere’de gündeme getiren Sybil Dunlop çok renkli taşlı tasarımları ile ünlüdür. Gümüş üzerine opal, turmalin, aytaşı, safir, ametist, kuvaras taşından yapılmış bir broş iğne 1925. (C.Phillips: Jewelry Thames and Hudson Inc., London, 1996, s.177).
1949’da Windsor Düşesi için yapılmış Cartier’in ünlü panter takısı. Panter yüzeyi geometrik düzende elmas ve siyah oniks beneklerle işlenmiş olup, bu parçanın orijinali 1915 yılında yapılmıştır. Tasarım: Cartier (C.Phillips; Jewelry; Thames and Hudson Inc., London, 1996, s.177).
1925 Paris Dekoratif Sanatlar Sergisi için Lucien Hirtz tarafından tasarlanmış bir giysi süsü. Lapis-lazuli, jat, mercan ve oniksten yapılmış bu bol taşlı takının orijinalinde elmas taşlar kullanılmıştır. Firuze damla sallama ve ipek kordonetler takıya sonradan ilave edilmiştir. (C.Phillips; Jewelry; Thames and Hudson, London Inc., 1996, s.176).
Art Deco broş-iğne. Tasarım: George Fouquet. (Art Deco; Merit Verlag, Hamburg 1990, s.118).
Kokteyl Saati, Art Nouveau ve Art Deco döneminin saygın isimlerinden İsviçreli kuyumcu Emile Brandt’ın geometrik sistemin kuvvetle uygulandığı bu parçada platin parçacıkları zümrüt ve elmas taşlarla işlenmiş. Ayrıca, tamamlayıcı zincir klips de dönemin tasarım özelliğini taşımaktadır. (D. Scarisbrick; Jewellery, Thames and Hudson Inc., London, 1989, s.140).
