fiogf49gjkf0d İyi Kızlar__Kötü Kızlar
Daha Mahrem’i yazmadan Hayalet Gemi’de bir yazı yazmıştı Elif Şafak. Doğu’nun giyinikliği, Batı’nın çıplaklığı üzerine. Orada bahsettiği bir hikâyeyi bilenlere hatırlatarak, bilmeyenlere kısaca anlatarak başlayalım söze:
Batılı seyyahların Doğu’ya gelip gittiği zamanlar. Doğu’yu görmek, bilmek, tanımak, tatmak istediği zamanlar. Batılı seyyahın arzularından birisi de, belki de en büyüğü Doğulu bir kadınla sevişebilmek. O giyinikliğin, o peçelerin, örtülerin ardındakine ulaşabilmek. Batılı seyyah bunu kafasında büyütür, büyütür, büyütür… Her yıl Batı’ya döndüğünde Doğulu kadınlarla yaşadığı geceler üzerine hikâyeler uydurur. Hem anlatan hem de anlatıcı oldukça keyif alır bu sohbetlerden. Derken bir gün Doğulu kadınlardan biri, ona kapısını ardına kadar açar. Evine alır, karşısında soyunur, çıplak kalır. Ne yapacağını bilemeyen Batılı seyyah hemen oradan kaçar. Zira böyle olmalıdır, kafasındaki Doğulu kadın vücudu değişmemeli, esrarını korumalıdır. O hep saklı kalmalıdır.
Batılı böyle düşünürken, Doğulu da Batı kadının ışığına hayrandır. Onun çıplaklığını, işvesini düşünür durur. Sorumluluk almadan, nikahtı, günahtı demeden harika geceler geçirebileceğini hayal eder, Batılı kadınla. Böyle hikâyeler dinlemiş, böyle kurgulamıştır çünkü.
Bilinmeyenin, mahremin, hem cazibesi, hem de güzelliği vardır. Platonik aşkın temelinde de bu yatar. Aşık, maşukunu dilediği gibi düşünür. Bütün kötülüklerden ırak, bütün kötü huylardan arınmıştır sevdiceği. Hani Mecnun’un gözüyle görmek Leyla’yı.
Doğu erkeği ne istiyor? Batı erkeği ne istiyor? Her ikisi de yapamadığını, görmediğini, bilmediğini istiyor. Sıkıldığından, sıradanlaşandan kaçmak istiyor.
Peki biz neredeyiz? gördün mü mesele yine geldi buraya dayandı. Türkiye, Türkler doğulu mudur, batılı mı?
Sırf üstte dediklerime bakarak bile söyleyebilirim ki: hem batılı, hem doğulu. Bu yüzden bugün hâlâ evlenilecek kız, eğlenilecek kız tartışmasındayız. Bu yüzden hem sevgilim benimle olsun sakıncası yok ama karım temiz olsun diyen, yatakta fahişe, mutfakta aşçı, sokakta hanfendi kadın isteyen bir zihniyet var.
Bu uzunca girizgahtan sonra konuya girebiliriz. Girebiliriz, girebiliriz de, mesele mühim, mevzu nazik, işimiz zor.
Evvela, evlenilecek kız nedir? Eğlenilecek kız nedir? Bana sorarsan aziz okuyucu, eğleneceğim kızla evlenirim, diye ukalalık ederim, ama bu kadar basit değil.
Batı kültürünün öngördüğü ve dahi gösterdiği gibi kendi ayakları üzerinde durabilen, “şu saatte evde olmalıyım, babam merak eder” demeyen, içen, gezen, tozan, sevişen, özgür kızdır, eğlenilecek kız. (Reklamlardaki özgür kız alınmasın, onunla alakası yok.)
Evlenilicek kız da; hanım hanımcık, erkeğinin sözünden çıkmayan, oturmasını kalkmasını bilen, yemek yapmayı kıvıran, çocuk yapan ama “çocuk da yaparım kariyer de” safsatasına kulak asmayan (söz yine özgür kıza geldi dayandı, alınmasın, vallahi onunla alakası yok), iyi aile kızıdır. Bakire olması olmazsa olmaz özelliklerinden biridir.
Geçmişte, sözgelimi 15. – 16. yüzyıllarda bazı şeyler çok başkaymış. Esrar uluorta içilir, oğlancılık pek ayıplanmazmış, derler. Ben söylenenlerin yalancısıyım, tarhiçi falan da değilim. Rivayet odur ki, sevilen oğlanlar, uğruna şiirler düzülen oğlanlar belli bir yaşın altındaki çocuklarmış. Bu belli yaş için on sekiz diyenler var, yirmi diyenler var. Yine bir gün dost meclisinde bu konu konuşulurken biri çıkıp dedi ki: “Peki, o oğlanlar n’olucak sonra?” Herkes, ‘harbi lan’ bakışıyla sözün sahibine bakarak şaşırırken, başka biri “Hadım ediliyordur, iç oğlanı olayları falan var ya…” gibi bir cevapla şaşkınlığımızı giderdi.
Lafı şuraya getireceğim: herkes temiz aile kızı istiyor, diğerleriyle kim evlenecek?
Gelin bir de şu pencereden bakalım manzaraya: kabaca iki farklı ekonomik ve buna bağlı olarak sosyal düzen varsayalım. Bunlardan biri geleneklerine sıkı sıkıya bağlı ‘evlenilecek’ kız arayan ve kendi de evleneceği kız gibi ‘günahsız’ olan erkeklerin ve bu düşüncenin hakim olduğu düzen olsun. Diğeri de daha modern(!), daha rahat, daha özgür, kalıp ifadeyle namusu bacak arasında aramayan insanların hakim olduğu düzen olsun. Ne güzel değil mi? Herkes istediği, inandığı gibi yaşıyor. Hangisi doğru, hangisi yanlış tartışmak anlamsız.
Bu düşünceyle yine başa dönüyoruz. Her şey böyle olsa bile, Batılı seyyah gibi ‘özgür erkek’ de mahrem, saf bir şeyler arayacak. Diğer erkek ‘şuh kadın’ları arzulayacak, daha fazla kadın, daha özgür yaşam isteyecek.
Bu sorunu gözardı edelim. Bambaşka bir mesele ütopyamızı olanaksız kılıyor. Modern dünyada, küreselleşen dünyada; her şeyin birbirine karıştığı, tamirci çırağının son model kameralı telefon kullandığı, televizyon vasıtasıyla herkesin her şeyi bildiği, internet sayesinde herkesin nispeten eşitlendiği dünyada bu iki düzenin birbiri içine karışmaması mümkün değil. Ki zaten ahvalimiz de aynen böyle: televoleler izleyen Türk erkeği, onlara benzer hayatlar yaşamak istiyor, buna karşın genlerinde taşıdığı düşünce sistemini atamayıp evleneceği zaman namuslu(!) kız arıyor.
Bunun yanında özgürlüğün, rahatlığın (bunlar evvela ekonomik rahatlık ve özgürlük, akabinde sosyal özgürlük ve rahatlıktır) kucağına doğmuş erkekler de aynı sakat mantıkla düşünmekten kendilerini alamıyorlar. Herkes bakire kız istiyor. Ama neden?
Güçlü kadından korkuyor olabiliriz. (Yazar, burada kitle ile kendini bir tutarak konuya vakıf olmaya ve samimiyeti sağlamaya çalışıyor. Erkek bir yazar olmasını avantaja dönüştürmek istiyor, uyanık herif.) Kendi ayakları üzerinde durabilen, sözünü dinleyemeyen kadın, kafessiz kuş gibidir uçup gidebilir. Sıkılabilir, alternatifi vardır, uçup başka dallara konabilir. Oysa ‘evlenilecek’ kızın kanatları yoktur. Alternatifleri yoktur. Kafesinden, yani erkeğinden gayrısını bilmez. Bilse de bu bilgi bireysel bir tecrübeye dayanmadığı için tehlikeli değildir.
Madem mevzu dönüp dolaşıp Doğu-Batı, eski-yeni tartışmasına dayanıyor. Tanzimat Dönemi’ni bir hatırlayalım. Muallim Naci gibi geleneği savunanlar bir tarafa, Tevfik Fikret gibi yenilikçiler bir tarafa. Bir de arada duranlar var. Bahsolunan dönemde bu aradakiler pek kazançlı çıkmış sayılmasalar da bizim konumuzda arada duranlar sanki en akıllıları. Hani şu gösterip de vermeyenler, Fransızların allumusé dedikleri. Çok kral numaralarla erkekleri nikah masasına oturtan, sonra da olur olmaz bahanelerle boşanma davası açıp benzer kurnazlıklarla nafaka tazmin edenler. (Bütün boşanan kadınlara değil lafımız, alınmasınlar. Özgür kız da alınmasın). Bu da işin ayrı bir boyutu, yani kızlar evlenilecek kız tipini oynamaya görsünler harika rol kesiyorlar. Yırtık kız olup çekici ve seksi olabildikleri kadar.
Kötü kız olmaktan çekinenler kadar iyi aile kızı olup sıkıcı bir hayat geçirmekten korkanlar da var. (Kötü kızlar hakkında sıkıcı ama iyi bir kitap: Kaltak, Elizabeth Hurley, İletişim yay.) Yorucu ve alkollü bir geceden sonra, bir sarhoştum hatırlamıyorum sabahında başarısız komedi örnekleri olarak izlediğim magazin programlarındaki manken ve şarkıcılara, yanımdaki kadının imrenerek ve dahi idöl olarak baktığını görünce o evden bir an önce kaçmayı düşünmüştüm; ama hem gecenin hatrına hem de dışarda kahvaltı yapmayı sevmediğim için kalmıştım.
İşte böyle sevgili okuyucu, günümüz kızları ekseriya kötü kız olmaktan korkmak şöyle dursun kötü kız olabilmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Manga’nın bir şarkısı var. (Grubu pek sevmem.) her aklıma geldiğinde gülerim, şarkının sözlerinde şöyle bir cümle geçiyor: Gitme, etme, verme başka birine, versen bile söyleme, sakın bana söyleme. Yine aynı grubun bir şarkısı aldatan kadın teması üzerine. REDD’in (bu grubu severim) mutlu olmak için şarkısı aldatılan erkeğin öyküsüdür. Emre Aydın’ın cep telefonlarına ringa olmuş şarkısının da (kim dokunduysa sana ona git) konusu aynıdır. Son dönem yazılan öykülere bakın, yine aldatılan erkeği göreceksiniz. (Hatta daha geçen gün okudum, Şekip Can Gökalp’in bir öyküsü vardı, yine aldatılan erkeği anlatıyordu.)
Bu durum pekala şöyle açıklanabilir: modern kadın, yıllar yılı –Havva’dan beri- ezilmişliğinin, geri plana itilmişliğinin, susturulmuşluğunun acısını çıkarıyor; intikam alıyor. “Erkektir yapar” düşüncesine isyan ediyor, kendi de aldatıyor.
Aldatması doğru mudur, niye aldatıyor, bunlar konumuzun dışında. Bizi ilgilendiren aldatması. Şimdi konuyu bağlayalım: Evet galiba, üstte dediğim gibi, biz bu kadınlardan korkuyoruz. (Yazar yine aynı şeyi yapıyor, kitleyle özdeşleştiriyor kendini, bir nevi ben halktan biriyim imajı.) Bu kadınların kültürüne, birikimine, ışıltısına hayran olabiliriz; ama, ona sahiplenemiyoruz. Ona sahiplenemezsek de olmuyor, onlar bizim için en fazla bindiğimiz taksiler oluyor. Kişisel otomobilimizi seçerken –bize, yalnızca kendimize, daha uzun yıllar lazım olduklarından- evlenilecek kızlar arıyoruz.
Renk Değişir mi?
Sen değişir misin?
Ovunca gözlerini ben değişir miyim?
|
oldukçada güzel anlatım. tebrik ederim..
EMEĞİNE SAĞLIK NEHİRİM...