Ziraat Türkiye Kupası`nda finaller, şimdiye dek 31 kez çift, 17 kez de tek maç olarak düzenlendi. Bu sezon da Ziraat Bankası`nın sponsorluğunda düzenlenen Türkiye Kupası, 1965-66, 1966-67, 1983-84, 1985-86, 1989-90, 1990-91, 1999-00, 2000-01, 2001-02, 2002-03, 2003-04, 2004-05, 2005-06, 2006-07, 2007-08, 2008-09 ve 2009-10 sezonlarında tek, diğer sezonlarda ise çift maçlı finallerle sahibine ulaştı.
-HÜKMEN GALİBİYET VE KURAYLA GELEN KUPALAR-
Türkiye Kupası`nın 48 yıllık geçmişinde kupalar 1`er kez hükmen galibiyet ve kura sonucu sahiplerini buldu. 1963-64 sezonunda Galatasaray ile Altay arasında yapılan final maçının ilki 0-0 berabere sonuçlandı. Rövanş maçına Altay`ın çıkmaması üzerine Futbol
Federasyonu karşılaşmayı 3-0 Galatasaray lehine tescil etti. Böylece kupa finalleri tarihinde ilk kez bir maç hükmen sonuçlanmış oldu. Öte yandan, 1966-67 sezonunda Altay ile Göztepe arasında yapılan final maçı 2-2 berabere sonuçlandı. Kupayı, kura atışı sonucu Altay müzesine götürürken, yine kupa tarihinde bir ilk gerçekleşti.
-UZATMALARDA GÜLENLER-
Türkiye Kupası şimdiye dek 7 kez uzatma dakikalarının sonuçlarına göre havaya kaldırıldı.
1968-69 sezonundaki çift maçlı finalde Göztepe, Galatasaray`ı 1-0 yendiği ilk maçın ardından, rövanşta uzatmada 1-1`lik skorla saf dışı bırakırken, tek maçlı finallerde ise 1983-84 sezonunda Trabzonspor, Beşiktaş`ı 2-0, 1990-91 sezonunda Galatasaray, Ankaragücü`nü 3-1, 1999-2000 sezonunda Galatasaray, Antalyaspor`u 5-3, 2005-06 sezonunda Beşiktaş Fenerbahçe`yi 3-2, 2006-07 sezonunda da yine Beşiktaş, bu kez Kayseri Erciyesspor`u 1-0 yenerek, kupaya uzandı. 1995-96 sezonunda ise Galatasaray, ilk maçta 1-0 yendiği ezeli rakibi Fenerbahçe ile rövanşı Kadıköy`de oynadı. Normal süresi 1-0 Fenerbahçe`nin üstünlüğüyle kapanan maçın uzatma bölümünde 1 gol atan Galatasaray, ilk maçtaki avantajıyla kupayı kazanmayı bildi.
-PENALTILARLA KAZANILAN KUPALAR-
Türkiye Kupası`nın 48 yıllık geçmişinde şimdiye dek 4 takım kupayı penaltı atışları sonucu müzesine götürdü.
1975-76 sezonunda Galatasaray ile Trabzonspor takımları arasındaki finalin her iki maçı da tarafların 1-0 galibiyetiyle sona erince, penaltı atışlarına geçildi. Seri penaltı atışları sonucu rakibini 5-4 yenen Galatasaray, kupayı kazandı.
1997-98 sezonunda ise Beşiktaş ile Galatasaray finalde karşı karşıya geldi. Her iki maç da 1-1 berabere sonuçlanırken, seri penaltı atışları sonucu rakibine 5-3 üstünlük sağlayan siyah-beyazlılar, mutlu sona ulaşan ekip oldu.
Kupayı, 2000-2001 sezonunda penaltı atışlarıyla Gençlerbirliği kazandı. Fenerbahçe ile Kayseri`de karşılaşan Ankara ekibi, 2-2 sona eren normal süre ve uzatma dakikalarının ardından seri penaltı atışlarıyla rakibine 6-3 üstünlük kurarak, kupayı müzesine götürdü.
Türkiye Kupası`nın 2007-08 sezonundaki sahibi de penaltılarla belirlendi. Kayserispor ile Gençlerbirliği finalde Bursa`da karşılaşırken, normal süresi ve uzatma bölümü 0-0 biten maçta gülen taraf 11-10`luk seri penaltı atışları sonucu Kayserispor oldu.
-EN İLGİNÇ FİNAL-
Türkiye Kupası tarihindeki en ilginç finallerin başında, 1991-92 sezonunda yapılan Trabzonspor-Bursaspor finali geliyor. Bursa`da yapılan finalin ilk maçını 3-0 kazanan yeşil-beyazlılar, rövanş için Trabzon`a oldukça büyük avantajla gitti.
Hüseyin Avni Aker Stadı`ndaki rövanş maçının hemen başında 1 de gol bulan Bursaspor, ``Artık kupayı kazandım`` gözüyle baktığı maçı 5-1 yitirerek, büyük bir şok yaşadı. Bordo-mavili ekip ise üst üste attığı 5 golle adeta bir futbol mucizesini gerçekleştirdi ve Türkiye Kupası tarihindeki en ilginç finali sonrası kupayı müzesine götürdü.
-EN FARKLI SKORLU FİNALLER-
Kupadaki finallerde şimdiye dek en farklı skorlu galibiyeti, Gençlerbirliği elde etti. Başkent takımı, 1986-1987 sezonunda Eskişehirspor ile Ankara`da yaptığı maçı 5-0 kazanarak, 48 yıllık Türkiye Kupası geçmişinde, finallerde en farklı skora ulaştı. 1991-1992 sezonunda Trabzonspor, evindeki rövanş maçında Bursaspor`u 5-1, 2004-2005 sezonundaki finalde ise Galatasaray, ezeli rakibi Fenerbahçe`yi aynı skorla yendi.
Bu arada, 2001-2002 sezonunda Kocaelispor, Beşiktaş`ı Bursa`daki finalde, 2003-2004 sezonda Trabzonspor, Gençlerbirliği`ni İstanbul`daki finalde aynı skorla 4-0 yenerek, tarihi skorlara imza attılar. Öte yandan, Türkiye Kupası`nın en gollü final karşılaşması, 1999-2000 sezonunda Galatasaray ile Antalyaspor arasında yapıldı ve sarı-kırmızılı ekip maçtan uzatma bölümünde 5-3 galip ayrıldı.
-``DUBLE`` YAPANLAR-
Türkiye Kupası`nın 48 yıllık geçmişinde, 12 sezonda, kupayı müzesine götüren ekip aynı zamanda lig şampiyonluğunu da kazandı.
Galatasaray 1962-63, 1972-73, 1992-93, 1998-99 ve 1999-2000`de, Fenerbahçe 1967-68, 1973-74 ve 1982-83`de, Trabzonspor 1976-77 ve 1983-84`de, Beşiktaş da 1989-90 ve 2008-09 sezonunda hem lig şampiyonluğu, hem de kupa zaferi yaşadı.
-EN ÇOK RASTLANAN SKOR: 1-0-
Türkiye Kupası finallerinde en çok rastlanan skor 1-0 olarak dikkati çekiyor. Finaldeki maçlardan 17`si 1-0, 10`ar tanesi 2-0, 2-1 ve 0-0, 8`i 1-1, 5`er tanesi 3-0 ve 3-1, 3`ü 3-2, 2`şer tanesi 2-2, 4-0, 5-1, 1`er tanesi ise 5-0, 5-3 ve 4-2 sonuçlandı. Bu arada 1 maç hükmen, 4 maç da penaltı atışlarıyla bitti.
-ÜST ÜSTE EN ÇOK ŞAMPİYONLUK GALATASARAY`IN-
Türkiye Kupası tarihinde üst üste en çok şampiyonluk, aynı zamanda kupayı en çok müzesine götüren ekip olan Galatasaray`a ait bulunuyor. Sarı-kırmızılı ekip 1963 ile 1966 yılları arasında art arda 4 kez kupayı kazanma başarısını gösterdi. Bu arada, Galatasaray 1963-1966, Trabzonspor da 1975-1978 yılları arasında üst üste 4 kez final oynayarak, art arda en çok finale çıkan ekip unvanlarını aldılar. Diğer yandan, Trabzonspor 1990 ile 1995 yılları arasında üst üste 6 kez yarı finale çıkarken, Galatasaray ise 1963 ile 1978 arasında tam 16 yıl art arda çeyrek final oynadı.
-TÜM MAÇLARINI KAZANARAK ŞAMPİYON OLANLAR-
Türkiye Kupası tarihinde sadece 4 sezonda kupayı kaldıran takımlar, bütün maçlarını kazanarak bu zafere ulaşabildi. Yalnızca 90 dakika sonuçlarına göre yapılan değerlendirmede 1985-86 sezonunda Bursaspor 5`te 5, 1988-89 sezonunda Beşiktaş 10`da 10, 1989-90 sezonunda yine Beşiktaş 4`te 4 ve 2002-03 sezonunda Trabzonspor, 5`te 5 yaparak, kupayı müzesine götürdü.
-EN ÇOK ŞAMPİYONLUK GÖREN FUTBOLCULAR-
Türkiye Kupası`nda en fazla şampiyonluk yaşayan futbolcular, sarı-kırmızılı takımın efsanevi oyuncuları Bülent Korkmaz ile Hakan Şükür olarak kayıtlara geçti.
Bülent Korkmaz 1991, 1993, 1996, 1999, 2000 ve 2005`de, Hakan Şükür ise 1988 (Sakaryaspor`da), 1993, 1996, 1999, 2000 ve 2005`de kupayı kaldırdı.
Bu arada, Arif Erdem, Okan Buruk ve Tugay Kerimoğlu da Galatasaray formasıyla 5`er kez kupa şampiyonluğu yaşadı.
-FİNALDE EN ÇOK OYNAYAN FUTBOLCULAR-
Kupa tarihinde finallerde en çok oynayan futbolcu unvanı da en çok kazanma başarısına sahip olan Bülent Korkmaz ile Hakan Şükür`e ait.
Her iki futbolcu da 9`ar kez kupa finalinde oynarken, 6`şar kez kupaya dokundular. Ayrıca, Galatasaraylı Arif Erdem 8, Suat Kaya da 7 kez finalde oynadı.
-HEM FUTBOLCU HEM ANTRENÖR OLARAK KAZANANLAR-
Türkiye Kupası tarihinde 6 isim, hem futbolculuk, hem de teknik adamlık kariyerinde kupayı kaldırma başarısını yaşadı. Altaylı Ayfer Elmastaşoğlu 1967`de futbolcu, 1980`de antrenör, Galatasaraylı Fatih Terim, 1976, 1982, 1985`de oyuncu, 1999 ve 2000`de antrenör, Galatasaraylı Gheorghe Hagi 1999 ve 2000`de futbolcu, 2005`de antrenör, Mustafa Denizli 1980`de Altay`da oyuncu, 1991`de Galatasaray`da, 2009`da Beşiktaş`ta antrenör, Trabzonsporlu Şenol Güneş 1977, 1978 ve 1984`de oyuncu, 1995 ve 2010`da antrenör, Yılmaz Gökdel de 1964, 1965 ve 1966`da Galatasaray`da oyuncu, 1981`de de Ankaragücü`nde teknik adam olarak kupaya uzandı.
-3 FARKLI TAKIMLA FİNAL OYNAYANLAR-
Kupa geçmişinde bazı futbolcular 3 ayrı takımın formasıyla finalde mücadele etti.
Bu oyuncular şunlar:
Halil İbrahim Eren: Boluspor, Ankaragücü, Gençlerbirliği
Hasan Vezir: Fenerbahçe, Trabzonspor, Galatasaray
Rade Zalad: Ankaragücü, Eskişehirspor, Beşiktaş
Sinan Turhan: Adana Demirspor, Galatasaray, Sakaryaspor
-EN ÇOK KUPA KAZANAN TEKNİK ADAMLAR-
Teknik direktör olarak en çok Türkiye Kupası şampiyonluğu yaşayan isimler Ahmet Suat Özyazıcı ile Gündüz Kılıç. Özyayıcı, Trabzonspor`un başında 1977, 1978 ve 1984, Gündüz Kılıç da Galatasaray ile 1963, 1965 ve 1966 yıllarında 3`er kez kupa sevinci yaşadı. Bu arada, yabancı teknik adamlar içinde Beşiktaş`ın başında İngiliz Gordon Milne 1989 ve 1990`da, Fransız Jean Tigana da 2006 ve 2007`de kupayı kazanma başarısı gösterdi. |
49.Ziraat Türkiye Kupası`nda şampiyon Beşiktaş
49. Ziraat Türkiye Kupası finalinde normal süresi 2-2 biten karşılaşmada Büyükşehir Belediyespor`a penaltılarda 4-3 üstünlük sağlayan Beşiktaş şampiyon oldu. Türkiye Kupası`na 9. kez sahip olmayı başaran Siyah-beyazlı takım böylece UEFA Avrupa Ligi`ne play-off aşamasından katılma ve aynı zamanda Süper Lig şampiyonu ile TFF Süper Kupa maçı oynamaya hak kazandı. Karşılaşma sonrasında düzenlenen törenle Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Beşiktaş`a 49. Ziraat Türkiye Kupası`nı verdi.
Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has Stadı`nda oynanan ve Yunus Yıldırım`ın yönettiği karşılaşmanın normal süresi 2-2 berabere sonuçlandı. Beşiktaş`ın golünü 33. dakikada Quaresma ve 78. dakikada Sivok kaydederken, Büyükşehir Belediyespor`un gollerini 54. dakikada penaltıdan İbrahim Akın ve 68. dakikada Gökhan Ünal attı. Maçın uzatma dakikalarında da gol olmayınca penaltı atışlarına geçildi. Seri penaltı atışlarını Beşiktaş adına Almeida, Fernandes, Aurelio ve Simao gole çevirirken, Hilbert bir penaltı atışı kaçırdı. Belediyespor`dan ise Cihan Haspolatlı ve Metin Depe birer penaltı kaçırırken, Ekrem Ekşioğlu, Gökhan Ünal ve Holmen atışları gole çevirdi.
Maçtan dakikalar
12. dakikada Ekrem`in attığı uzun pası iyi takip eden ve rakip savunmadan önce son çizgide topa sahip olan Quaresma`nın sol ayakla yaptığı vuruşta, kaleci Hasagiç meşin yuvarlağı kontrol etti.
15. dakikada İbrahim`in ceza alanı dışından yaptığı vuruşta topu sektiren Rüştü, rakip forvetlerden önce meşin yuvarlağa bir kez daha müdahele ederek tehlikeyi uzaklaştırdı.
19. dakikada rakip savunmadan çalımlarla sıyrılan Necip`in ceza alanına girer girmez yaptığı vuruşta, top üstten auta gitti.
27. dakikada Cihan`ın sağ taraftan yaptığı ortada ceza alanı içinde topla buluşan Tum`un kafayla yaptığı vuruşta, meşin yuvarlak üstten auta çıktı.
30. dakikada savunmanın yaptığı hatayla topu önünde bulan Quaresma kötü bir vuruş yapınca, takımını öne geçirme şansını kaybetti.
33. dakikada Fernandes`in sol taraftan yaptığı ortada topu göğsüyle yumuşatan Quaresma, düzgün bir vuruşla meşin yuvarlağı ağlarla buluşturdu: 1-0.
45+1. dakikada topla ceza alanına giren Simao`nun vuruşunda kaleci Hasagiç meşin yuvarlağı tokatladı. Topu kovalayan ve önüne alan Quaresma`nın vuruşunda ise savunma yatarak meşin yuvarlağı kornere gönderdi.
Karşılaşmanın ilk yarısı, Beşiktaş`ın 1-0 üstünlüğüyle tamamlandı.
50. dakikada İbrahim`in ceza alanı dışından yaptığı vuruşta, top üstten auta gitti.
53. dakikada İskender, Aurelio tarafından ceza alanı içinde düşürülünce, hakem Yunus Yıldırım penaltı noktasını gösterdi. Aynı dakikada penaltı atışını kullanan İbrahim, skora dengeyi getiren golü kaydetti: 1-1.
60. dakikada Quaresma`nın ceza alanı dışından attığı şutta, top kaleci Hasagiç`te kaldı.
64. dakikada Guti`nin uzun pasında topla buluşan Almeida`nın vuruşunda, meşin yuvarlak direğin yanından az farkla auta çıktı.
68. dakikada savunmadan seken topu önünde bulan Gökhan, ceza alanına girer girmez yaptığı vuruşla meşin yuvarlağı filelerle buluşturdu ve takımını öne geçirdi: 2-1.
74. dakikada Holmen`in ceza alanı dışından yaptığı vuruşta, top az farkla auta gitti.
78. dakikada Fernandes`in kullandığı serbest vuruşta ceza alanı içinde uygun durumda topla buluşan Sivok, meşin yuvarlağı ağlara gönderdi: 2-2.
83. dakikada Almeida`nın indirdiği topla ceza alanına giren Quaresma`nın vuruşunda, kaleci Hasagiç meşin yuvarlağı kornere gönderdi.
Karşılaşmanın normal süresi 2-2 beraberlikle sona erdi ve uzatmaya gitti.
92. dakikada Fernandes`in kullandığı serbest vuruşta, kaleci Hasagiç topu tokatlayarak uzaklaştırdı.
95. dakikada sol çaprazdan ceza alanına giren Quaresma`nın plase vuruşunda, top az farkla auta gitti.
103. dakikada Fernandes`in sol taraftan kullandığı korner atışında ceza alanı içinde topla buluşan Aurelio`nun kafayla yaptığı vuruşta, Hasagiç meşin yuvarlağı iki hamlede kontrol etti.
110. dakikada Gökhan Süzen`in sağ taraftan ortasında topla buluşan Cihan`ın kafayla yaptığı vuruşta, meşin yuvarlak kaleci Rüştü`de kaldı.
Karşılaşmanın uzatma devrelerinde de eşitlik bozulmayınca, penaltı atışlarına geçildi.
-PENALTI ATIŞLARI-
Penaltı atışlarına başlayan İstanbul Büyükşehir Belediyespor`da, Ekrem, Gökhan Ünal ve Holmen, atışları gole çevirirken, Cihan ve Metin Depe, atışlardan sonuç alamadı.
Beşiktaş`ta ise Hilbert, penaltı atışında başarılı olamazken, Almeida, Fernandes, Aurelio ve Simao atışları golle sonuçlandırdı. Penaltı atışları sonunda rakibine 4-3 üstünlük sağlayan Beşiktaş, 49. Ziraat Türkiye Kupası`nın sahibi oldu.
Stat: Kadir Has
Hakemler: Yunus Yıldırım, Baki Tuncay Akkın, Volkan Narinç
Beşiktaş: Rüştü, Ekrem, Sivok, Aurelio, İsmail, Fernandes, Necip, Quaresma, Guti (Dk. 106 Hilbert), Simao, Bobo (Dk. 56 Almeida)
İstanbul Büyükşehir Belediyespor: Hasagiç, Rızvan, Can, Metin, Ekrem, Cihan, Mahmut, Holmen, İskender (Dk. 105 Tevfik), Tum (Dk. 56 Gökhan Ünal), İbrahim (Dk. 83 Gökhan Süzen)
Goller: Dk. 33 Quaresma, Dk. 78 Sivok (Beşiktaş), Dk. 53 İbrahim (penaltıdan), Dk. 68 Gökhan Ünal (İstanbul Büyükşehir Belediyespor)
Sarı kartlar: Dk. 13 Ekrem, Dk. 75 Quaresma (Beşiktaş), Dk. 45 Metin, Dk. 62 Mahmut, Dk. 120 Holmen(İ.B.B.) |
