|
NİÇİN ESNİYORUZ?
Bilim dünyası yıllarca esnemenin fizyolojik olarak işlevselliğini sorguladı. Sürece göz attığımızda ilk araştırmaların karbondioksiti atarak bedenimize daha fazla oksijen almamız için esnediğimizi varsaydıklarına şahit oluyoruz. Bu varsayımlara göre canımız sıkıldığında daha yavaş nefes almaya başlıyoruz. Nefesimiz yavaşladıkça da, ciğerlerimize daha az hava gidiyor. Kanımızdaki karbondioksit miktarı artık belli bir seviyeye ulaştığında beynimize bir mesaj gidiyor ve esniyoruz. Bu varsayımlar 1987 yılında D. Robert Provine tarafından yapılan bir deneyle sorgulanmaya başlıyor. Farklı yoğunluklarda oksijen ve karbondioksite maruz bırakılan deneklerin hiçbiri birbirlerinden daha az yada fazla esneme davranışı sergilemediği gözlemleniyor. Dolayısıyla Dr. Provine, esnemenin de tıpkı gerinme gibi kan basıncı ve kalp atışı hızımızı arttırıp kaslarımızı rahatlatma işlevi sunduğunu düşünüyor. Öyle ki ağzımızı kapalı tutarak esnemeye çalıştığımızda bir şekilde tatmin olamadığımızı da hissedebiliyoruz. Bugün, Dr. Proviene’invarsayımı halen geçerliliğini korumakta.
ESNEME NİÇİN BULAŞICI?
Sizin de üstteki fotoğafa baktıkça içinizden esnemek geliyor mu? Eğer ki yanıtınız evetse bu gayet doğal. Çünkü esneme bir şekilde “bulaşıcı” bir davranış. Esnemenin işlevselliği gibi niçin bulaşıcı olduğu da büyük tartışma konusu. Bir grup araştırmacı, karşımızdaki biri esnediğimizde için bizim de esnediğimiiz ayna nöronlarla açıklamaya çalışıyor. Ayna nöronlar kimi omurgalıların hareketi sırasında yada aynı hareketi özellikle de kendi türlerinden başka bir canlıda gözlemlediklerinde etkileşen bir sinir hücresi çeşidi. Türümüzdeki bir takım davranışları diğer bireyleri taklit ederek bu sinir hücreleri yardımıyla kazandığımıza inanılıyor. Dolayısıyla biri esnediğinde ayna nöronlar etkinleşiyor ve biz de bu davranışı bir çeşit dürtüyle taklit ediyoruz. Esnemenin bulaşıcılığına dair tek varsayım ayna nöronlar değil elbette. Konuya evrimsel açıdan bakacak olursak uzmanlar, evrimsel süreç içerisinde esnemenin hayvan gruplarının sosyal davranışlarını düzenlediğini düşünüyor. Geçmiş bir zamanda gruptan bir üye herhangi bir olaya işaret etmek adına esnediğinde, diğerleri de yanıt olarak esniyor olabilirlerdi. Esnemenin bugün halen bulaşıcı oluşuysa evrimsel bir miras olarak addediliyor. Her ne kadar işlevini yitirmiş olsa da halen varlık sürdürmeye devam ediyor olabileceği varsayılıyor. Bu iki varsayımın doğru olup olmadıklarını bilemiyoruz. Esnemenin niçin bulaşcı olduğu yanıt arayan gizemlerden biri olarak varlık sürdürmeye devam ediyor.
Kaynak: Bilim ve Teknik dergisi
******Ben bu yazıyı okurken acayip esnedim,nedendir bilmiyorum ama hala esniyorum.Bulaştı mı ne?
yaşam paylaşıldıkça güzel!!!...
HoKKaBaZ
| 
6.Eyl.2007 Per 02:21:27 Sağlık/Niçin Esniyoruz? 
