“Paranın kokusu olmaz” sözü nereden geliyor?
Paranın nereden geldiğinin önemsenmediği belirtilmek istenildiğinde, “Paranın kokusu yok!” denir, çünkü asıl önemli olan ona sahip olmaktır.
Roma İmparatoru Vespasien, İS 69-79 yılları arasındaki hükümdarlığı süresince birçok vergi yaratmış ve bunları uygulamıştı. İçlerinde en meşhur olanı ise, elbette ki idrar vergisiydi. Sahiden de, aile reisleri, hem aile üyelerinin hem de sahip oldukları hayvanların sayısına göre, Roma devletine yılda bir kez belli bir miktar idrar temin etmekle yükümlüydü. Bu yıllık vergiyi karşılayabilmek adına, idrar biriktirmek gerekiyordu. Bu şekilde elde edilen kokuşmuş idrar, boyahanelerde kumaştaki yağ lekesini çıkarmak ve kıyafetleri temizlemek amacıyla kullanılıyordu (uzun müddet bekleyen idrar, yoğun amonyak içerir). Bu vergi nedeniyle imparatorun halk tarafından ti’ye alındığını söylemeye gerek yok herhalde. Oğlu Titus, bilinçli bir insandı ve babasını ikna etmeye çalıştı. Fakat imparator, bu vergi vesilesiyle elde edilmiş ilk parayı oğlunun burnuna tuttu ve ona bunun kokup kokmadığını sordu. Titus, “hayır”, diye cevap verdi. Bunun üzerine Vespasien de, pecunia non olet (paranın kokusu olmaz) dedi. Buna çok benzeyen farklı bir versiyonda, Vespasien’in şöyle diyerek olayı sonuca bağladığı belirtilir: “atqui e lotio est (bu, yine de, idrar)”
ALINTIDIR |