fiogf49gjkf0d TÜRKLER KİTAP OKUR MU OKUMAZ MI?
BİZİM aydın kesiminde yaygın kabul gören bir "hurafe" vardır: "Türkler gazete ve kitap okumaz..."
En komiği de satışı 30-40 bini geçmeyen "yayın organlarında" zaman zaman dile getirilen akordu bozuk seslerdir:
"Türkiye de işte bu yüzden gazete tirajları düşüktür."
Bunu söylerken de genellikle tirajı 400-500 bini geçen gazeteleri kastederler.
Gerçekten de böyle midir?
Türkler, gazete ve kitap okumaz mı?
* * *
Ankara da D&R mağazasının açılışında Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Mustafa İsen ile konuştum.
Türkiye de yılda 25 bin yeni kitap yayınlanıyormuş.
Yılda 7 bin kitap çevrilip basılıyormuş.
İddia ediyorum.
Bu rakamlar, Avrupa Birliği nin birçok ülkesinden yüksektir.
Sadece Avrupa Birliği değil.
Haziran başında Dünya Yayıncılar Birliği nin (WAN) Genel Kurulu için Moskova daydım.
WAN Genel Direktörü Timothy Balding, dünya basınının durumunu gösteren bir rapor sundu.
Raporun Türkiye yle ilgili rakamları, kongreye katılan yayıncıların çoğunu şaşırttı.
Türk basınının tirajları yükseliyor.
Satılan günlük gazete sayısı 4.5 milyonu buldu.
Pazar günü bu rakam 5.5 milyona ulaşıyor.
Üstelik dünyada promosyon yasaklarının en ağır uygulandığı ülkelerden biri Türkiye.
* * *
Şimdi size bu rapordan bazı sonuçlar aktarayım.
Yunanistan da satılan gazete sayısı 550 bin.
Diyeceksiniz ki nüfusu kaç?
Nüfusu 10 milyon.
Yani Türkiye nin yedide biri.
Bu rakamı en basitinden 7 ile çarparsanız 3.5 milyonun biraz üzerinde bir rakam elde ediyorsunuz ki, bu Türkiye nin altında.
Ayrıca Yunanistan AB üyesi, fert başına düşen geliri 16 bin dolar.
Nüfusunun yarısı Atina da yaşıyor.
Yani gazete dağıtmak çok kolay.
Yunanistan öyle de İtalya, Fransa, İspanya gibi ülkelerde durum ne?
* * *
Oralarda da gazete satışları, Türkiye nin çok üzerinde değil.
İtalya da 5.5, Fransa da 8, İspanya da 5-6 milyon gazete satılıyor.
Yani İngiltere, Almanya ve kuzey Avrupa ülkelerini bir kenara bırakırsanız, Türkiye de gazete satışı çok iyi.
Asıl çarpıcı sonuç, 1000 kişiye düşen gazete sayıları karşılaştırıldığı zaman ortaya çıkıyor.
Çünkü bu karşılaştırma, "gazete alabilecek yaştaki nüfus" üzerinden yapılıyor.
Türkiye de nüfus çok genç olduğu için, gazete alacak yaştaki insanların oranı daha düşük oluyor.
Her 1000 kişiye düşen gazete satışlarında durum şöyle.
Türkiye de 163 gazete.
Ya öteki ülkelerde ne kadar?
Sıkı durun.
Fransa 160, Polonya 132, Hırvatistan 116, İtalya 114, İspanya 112, Bulgaristan 92, Portekiz 68, Yunanistan 67.
Bir de en dipten örnek vereyim.
Doğu komşumuz Ermenistan da 1000 kişiye satılan gazete sayısı 8.8.
* * *
Ve son bir rakam.
Gazetelerin okunma süresi...
Bu bakımdan dünya birincisi Belçika.
Günde ortalama 54 dakika.
Türkiye ise günde 46 dakikayla dünya beşincisi.
Ertuğrul Özkök |